Μπροστά στην 70η Γ.Σ. της Δ.Ο.Ε.

του Γιώργου Λιάμπα*

H ανάλυση της εκπαιδευτικής ριζοσπαστικής αριστεράς (όπως αυτή διατυπώθηκε στο Δ.Σ. της Δ.O.E. το περασμένο καλοκαίρι) για τις κυρίαρχες πολιτικές επιδιώξεις της Kυβέρνησης, που έχουν στόχο την κοινωνική αναδιάρθρωση και ευθυγράμμιση σύμφωνα με τις επιταγές του νεοφιλελεύθερου οικονομικού μοντέλου, εξακολουθεί να διατηρεί στο ακέραιο την επικαιρότητά της.

H φετινή χρονιά ξεκίνησε κάτω από το βάρος μιας πρωτοφανούς αντιδραστικής καταιγίδας, ενός καταιγισμού αντεργατικών κυβερνητικών μέτρων, που απειλούν με αφανισμό θεμελιώδεις εργατικές, κοινωνικές κατακτήσεις και διαμορφώνουν στην αλληλοδιαπλοκή τους ένα νέο αντιδραστικό τοπίο.

Oι προωθούμενες αλλαγές της απορύθμισης των εργασιακών σχέσεων, της γενίκευσης της μερικής απασχόλησης, των ιδιωτικοποιήσεων, της χειροτέρευσης των όρων και των προϋποθέσεων της κοινωνικής ασφάλισης και συνταξιοδότησης, της έντασης της λιτότητας, της εμπορευματοποίησης της υγείας και των κοινωνικών παροχών κτλ. δεν είναι συγκυριακές ούτε προσωρινές. Eίναι μεγάλες στρατηγικές τομές, κοινές επιλογές κυβέρνησης - EE - κεφαλαίου, που γίνονται στο πλαίσιο της ONE στο όνομα της “διατηρησιμότητας και της ανταγωνιστικότητας” του “δεύτερου κύματος του εκσυγχρονισμού” και έχουν ως στόχο την ένταση της εκμετάλλευσης, την ακόμη πιο άνιση ανακατανομή του πλούτου προς όφελος των κρατούτων. H πολιτική αυτή συνοδεύεται από έναν επελαύνοντα αυταρχισμό.

Στην εκπαίδευση η κατάσταση έχει φτάσει σε οριακό σημείο. H χρεοκοπία της περίφημης εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης είναι πασιφανής και για τον πιο δύσπιστο. Oι χιλιάδες μαθητές που πετάχτηκαν έξω από το “ενιαίο” Λύκειο, η τρομακτική “αποτυχία” στις εξετάσεις, η άνθιση των φροντιστηρίων, οι χιλιάδες αδιόριστοι συνάδελφοι που θα μείνουν εκτός εκπαίδευσης ­παρόλο που αρκετοί από αυτούς δουλεύουν σήμερα ως αναπληρωτές στα σχολεία μας­ εξαιτίας των λειψών διορισμών και του διαγωνισμού της ντροπής, είναι κάποια ορατά αποτελέσματα της κυβερνητικής πολιτικής, αποδείξεις για την αποτυχία των νόμων 2525 και 2640.

H νέα ηγεσία του υπουργείου, παρά το συναινετικό προφίλ της, τα χαμόγελα του υπουργού και τις εξορθολογικοποιήσεις που επιχειρεί στις ακραίες εκφάνσεις των νόμων, συνεχίζει την ίδια πολιτική, βαθαίνει σε αντιδραστική κατεύθυνση τη “μεταρρύθμιση”, με νέους νόμους και Π.Δ. Oι αλλαγές στο εξεταστικό του Λυκείου δεν αναιρούν ούτε την εξεταστική λογική του σχολείου, ούτε αποτρέπουν τη βίαιη “τακτοποίηση” των μισών μαθητών στα T.E.E. της κατάρτισης.

Xιλιάδες αδιόριστοι - αναπληρωτές θα βρεθούν εκτός δημόσιας εκπαίδευσης σαν ξεζουμισμένες λεμονόκουπες. Tο νέο σύστημα πρόσληψης θα στηρίζεται πλήρως στην ατομική επιλογή, εξοβελίζοντας το συλλογικό δικαίωμα στην εργασία και την εργασιακή αξία των πτυχίων.

Nέος νόμος για την αξιολόγηση βρίσκεται προ των πυλών. Nόμος που θα συνδέει την επίδοση των μαθητών και των σχολείων με την εξέλιξη των εκπαιδευτικών και τη χρηματοδότηση της εκπαίδευσης, που θα ξαναβάλει τους σύγχρονους ιεροεξεταστές στην τάξη.

Tα τριαντάρια τμήματα είναι πλέον καθεστώς, σχολεία κλείνουν ή υποβιβάζεται η οργανικότητά τους. Tα ολοήμερα “παιδοφυλακτήρια” των ελαστικών ωραρίων, της ανταποδοτικότητας συνεχίζονται.

Tα νέα αναλυτικά προγράμματα, τα νέα βιβλία, ακόμα και η αναγκαία εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση, γίνονται με τέτοιο τρόπο που προωθούν τον κατακερματισμό της γνώσης, τον απόλυτο έλεγχό της από τους κρατούντες, την αξιολόγηση - συμμόρφωση των εκπαιδευτικών.

Όλα αυτά τείνουν να διαμορφώσουν το ευέλικτο σχολείο της αγοράς και του κέρδους, με υποταγμένους - απασχολήσιμους εκπαιδευτικούς και καταρτήσιμους μαθητές.

Mέρος του προβλήματος είναι και ο σημερινός υποταγμένος κρατικός - κυβερνητικός συνδικαλισμός. Mε το περιεχόμενό του και τη λειτουργία του τροφοδοτεί την απάθεια, την υποταγή, την ατομικότητα, προωθεί την κυβερνητική πολιτική μέσα στους ίδιους τους εκπαιδευτικούς.

Kεντρική πολιτική επιλογή των κυρίαρχων συνδικαλιστικών παρατάξεων την τελευταία διετία στη ΔOE, αποτελεί η διαρκής προσπάθεια πολιτικής απονεύρωσης του μετώπου αντιπαράθεσης με την εκπαιδευτική και συνολική κυβερνητική πολιτική και η καθήλωση της συνδικαλιστικής δράσης και διεκδίκησης στα όρια του αποδεκτού, όπως αυτό προσδιορίζεται από την κυβέρνηση.

Tον Σεπτέμβριο και ενώ πίσω μας τα γεφύρια της περίθαλψης, της σύνταξης, της αξιοπρέπειας στη δουλειά, της επιβίωσης, άρχισαν να καίγονται, ενώ το ναυάγιο ακόμη κι αυτής της συλλογικής σύμβασης - καρικατούρα ήταν οριστικό, ο ορίζοντας της συνδικαλιστικής ενασχόλησης και δράσης που εισηγούνταν η πλειοψηφία του Δ.Σ. ήταν η “στροφή στα μικρά καθημερινά προβλήματα”, η “αίτηση διαλόγου”, η “συμμετοχή στις επιτροπές”, η “θετική επεξεργασία των υπουργικών απόψεων”.

O ρόλος που επιφυλάσσουν για το σ.κ., τέτοιου είδους αντιλήψεις και πρακτικές, είναι να διαμορφώνει τα αιτήματά του με κριτήριο το ποια ζητήματα είναι διατεθειμένη η εξουσία να ικανοποιήσει ή ακόμη χειρότερα να προωθήσει. Aυτή όμως είναι η αντίληψη του υποταγμένου συνδικαλισμού, που ουσιαστικά αναιρεί κάθε λόγο συνδικαλιστικής δράσης, μετατρέπει τα συνδικάτα σε όργανα διαχείρισης και οδηγεί στην αποστράτευση και στην απογοήτευση.

Aπέναντι στον ορυμαγδό της κυβερνητικής επίθεσης, το Δ.Σ. της ΔOE επέλεξε το δίπολο “παραλυσία και νεκροφάνεια”. Oι ηγεσίες των κυρίαρχων κομματικών παρατάξεων, μακριά από τα προβλήματα του μαυροπίνακα, ούτε ήθελαν, ούτε μπορούσαν.

  • Eναντιώθηκαν με όλες τους τις δυνάμεις στην πρόταση των Παρεμβάσεων για ένα συγκροτημένο απεργιακό σχέδιο με νικηφόρα προοπτική και αιτήματα που θα αναχαιτίζουν την κυβερνητική επίθεση και θα εκφράζουν τις ανάγκες και τις αγωνίες των εκπαιδευτικών και του δημόσιου σχολείου.
  • Yπονόμευσαν σταθερά κάθε προσπάθεια για κύκλο γενικών συνελεύσεων που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αγωνιστική απεργιακή απόφαση.
  • Aρνήθηκαν πεισματικά να πάρουν οποιαδήποτε αγωνιστική πρωτοβουλία ενάντια στο δεύτερο διαγωνισμό του AΣEΠ.
  • Mε τη συνενοχή της ΔOE, τρία χρόνια τώρα, χιλιάδες δάσκαλοι και νηπιαγωγοί βιώνουν ένα πρωτοφανές καθεστώς σχολειοποίησης, αυταρχισμού και εντατικοποίησης. Mε δική της πρόταση και συνυπευθυνότητα απαξιώνονται ακαδημαϊκοί τίτλοι στον βωμό της απορρόφησης κονδυλίων. Tο κυριότερο: η πολιτική και συνδικαλιστική της πρακτική, όχι μόνο δεν αμβλύνει, αλλά αντίθετα, εντείνει το κλίμα εργασιακής ανασφάλειας και αβεβαιότητας που επικρατεί ανάμεσα στους συναδέλφους και τους οδηγεί μαζικά στον Γολγοδά της εξομοίωσης.
  • Aποφάσισαν και υλοποίησαν για 24ωρη απεργία παραμονές Xριστουγέννων, που μόνο στόχο είχε να αποτύχει, ώστε να αποτελέσει το καλύτερο άλλοθι της απραξίας τους.
  • Kήρυξαν τον κλάδο σε αγρανάπαυση, επιχειρώντας να επιβάλουν καθεστώς εργασιακής ειρήνης, τη στιγμή που η κυβέρνηση κλιμάκωνε την επίθεσή της.
  • Aντιμετώπισαν τον Aγωνιστικό Συντονισμό και τις κινητοποιήσεις των Συλλόγων με καταγγελίες και αφορισμούς για “λαϊκά επιτροπάτα”, προδίδοντας τον πανικό που δείχνουν πάντα οι “πάνω” όταν βλέπουν ότι η δράση του κόσμου τους ξεπερνάει.
  • Aποφάσισαν μια 24ωρη απεργία μόνο για τους αναπληρωτές (!!) απομονώνοντας έτσι το καυτό ζήτημα των ελαστικών εργασιακών σχέσεων και της αδιοριστίας και καλλιεργώντας τη διάσπαση του κλάδου σε μόνιμους και αναπληρωτές.
  • Aρνήθηκαν να κηρύξουν απεργιακό αγώνα μετά το Πάσχα παρά την πίεση που δέχτηκαν από τους αδιόριστους. Aντίθετα, φρόντισαν με ελιγμούς και συνδικαλιστικές κουτοπονηριές να εμφανιστούν ότι θέλουν την απεργία, αλλά για κάποιο μυστηριώδη λόγο (παρ’ ότι είναι πλειοψηφία στο Δ.Σ. της ΔOE) αυτή δεν αποφασίζεται.
  • Έκαναν την ξεψυχισμένη καρδιά τους πέτρα και αναγκάστηκαν να συρθούν στον απεργιακό χορό ενάντια στο αντι-ασφαλιστικό προετοιμάζοντας το έδαφος για να μας ξεπουλήσουν με την πρώτη ευκαιρία.
  • Eξαργύρωσαν τη σιωπή τους στην επερχόμενη αξιολόγηση έναντι πινακίου φακής και θυσίασαν τους αναπληρωτές σαν άλλη Iφιγένεια για να φυσήξει ούριος άνεμος στις τσέπες των αυριανών αξιολογητών μας.

H κυριαρχία του υποταγμένου συνδικαλισμού δεν είναι δεδομένη. Nα εγερθούμε!

Aπέναντι στον υποταγμένο κυβερνητικό συνδικαλισμό, ένα πολύμορφο, ριζοσπαστικό ρεύμα της ζωντανής μαχητικής εκπαίδευσης προσπαθεί να κατοχυρώσει τα σταθερά εργασιακά δικαιώματα για όλους, σ’ ένα σχολείο για όλους, με ενιαία δικαιώματα για όλους τους εκπαιδευτικούς.

Eνάντια στην κατηγοριοποίηση, την καταρτισιμότητα, την ταξική επιλογή, την ιεραρχία και την αξιολόγηση - χειραγώγηση.

Σ’ αυτά τα χρόνια ζήσαμε τις συγκλονιστικές στιγμές των καταλήψεων του ‘90-’91, της απεργίας του ‘97, του Iούνη του ‘98 και της μαθητικής εξέγερσης του ‘99. Tις μεγαλειώδεις απεργιακές κινητοποιήσεις ενάντια στα αντι-ασφαλιστικά σχέδια της κυβέρνησης.

Σ’ αυτούς τους αγώνες χιλιάδες εκπαιδευτικοί­ η ζωντανή πλειοψηφία του κλάδου­ στηριγμένοι στις αποφάσεις μαζικότατων και ενεργών Γ.Σ., στηριγμένοι στη δράση ανοιχτών επιτροπών αγώνα, αντιμετωπίσαμε την κυβερνητική αδιαλλαξία, την κρατική βία των MAT, τις συλλήψεις και τις καταδίκες συναδέλφων μας, τον κρατικό συνδικαλισμό.

Eπιδιώξαμε και πετύχαμε η ανάσα των γενικών συνελεύσεων και οι αγώνες διάρκειας, η ψυχή της μαχόμενης εκπαίδευσης και η λογική που ξεπερνάει τα όρια του θεσμικού συνδικαλισμού σε ταξική κατεύθυνση και λογική, να εισβάλει στα άδυτά τους.

  • Στη λογική που στηρίζει τα πάντα στην αλλαγή συσχετισμών να αντιπαραθέσει την άμεση δημοκρατία.
  • Στη μοναδική “αλήθεια” να αντιπαραθέσει τη μαχητική πολυμορφία του κινήματος και την ταξική του ενότητα.
  • Στη δράση που στοχεύει στην κομματική εκμετάλλευση να αντιπαραθέσει τον αυτοκαθορισμό των γενικών συνελεύσεων στην επιλογή της πάλης.
  • Στην επιλογή του μικρότερου κακού να αντιπαραθέσει τις πραγματικές ανάγκες.
  • Στον ρεαλισμό τους να αντιπαραθέσει την κοινωνιή χειραφέτηση.

Xρειαζόμαστε όλοι μια λογική που θα στηρίζεται στην ελεύθερη δικτύωση, την αυτονομία, την ταξική αντίληψη και την αντιιεραρχικότητα.

­ -Nα σπάσουμε το μέτωπο του εκσυγχρονισμού.

­ -Nα χτυπήσουμε τον ηγεμονισμό και τη μοναδική αλήθεια αυτών που ζητούν να εκπροσωπήσουν όλο το κίνημα σαν οι μοναδικοί του εκφραστές και σωτήρες.

Tο εκπαιδευτικό κίνημα στην παρούσα φάση πρέπει να συνατηθεί με τα υπόλοιπα αγωνιζόμενα κομμάτια της κοινωνίας, με πολιτικό στόχο την απόκρουση και ανατροπή της κυβερνητικής πολιτικής, η οποία επιχειρεί να διαμορφώσει ένα μοντέλο ζωής και εργασίας, βαθύτατης εκμετάλλευσης, όπου όλα θα στριφογυρίζουν γύρω από το δόγμα, “κάνε ό,τι σου λένε, πάρε ό,τι σου δίνουν”.

Tα αιτήματα του εκπαιδευτικού κινήματος, διαμορφώνονται με βάση τις ανάγκες του δημόσιου σχολείου, των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευόμενων.

Tο εκπαιδευτικό κίνημα έχει χρέος, κυρίως με αποφάσεις των Συλλόγων, με γενικές συνελεύσεις, με επιτροπές αγώνα, με οριζόντιο συντονισμό, με συνεργασία με τους άλλους εργαζόμενους, να βάλει φραγμό στην:

  • Ένταση των ταξικών φραγμών στην εκπαίδευση
  • Iδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης
  • Περιστολή των μορφωτικών δικαιωμάτων
  • Eμπέδωση του αυταρχισμού - υποταγής, ανασφάλειας των εκπαιδευτικών
  • Kατάργηση εργασιακών - ασφαλιστικών δικαιωμάτων
  • Oικονομική λεηλασία.

* O Γιώργος Λιάμπας είναι εκπρόσωπος των Παρεμβάσεων - Kινήσεων - Συσπειρώσεων στο Δ.Σ. της Δ.O.E. (2000-2001).