Πατήρ πάντων…

O πόλεμος, όπως και κάθε άλλωστε μεγάλο κοινωνικό φαινόμενο, φέρνει τα πράγματα στις πραγματικές τους διαστάσεις, μηδενίζει ή γιγαντώνει κάτι που φαίνονταν μεγάλο ή μικρό, ωθεί τις σκέψεις των ανθρώπων, οξύνει συνειδήσεις και ακονίζει συναισθήματα, αλλά και αποκαλύπτει.

Aποκαλύπτει βαθύτερες προθέσεις, τη δειλία, την αποφασιστικότητα ανθρώπων και κοινωνικών ομάδων, τη στάση των πολιτικών ηγεσιών απέναντι στο ογκούμενο αλλά με δυσανάλογο πολιτικό βάθος κίνημα. O αστός ποιητής Σεφέρης έγραφε πως, σαν έρθει ο πόλεμος, άλλοι αναζητούν λύση στ' αγαθά, άλλοι στα ξόρκια και άλλοι στις ρητορίες, υπονοώντας πλούσιους, χριστιανούς και αριστερούς, ενώ αυτός έδινε λύση με τη φράση «σαν είναι ο άνθρωπος μακριά, τι να τα κάνεις τα ξόρκια, τ' αγαθά, τις ρητορείες»; Eίναι και αυτή μια προσέγγιση, ανθρωπιστική και λαθεμένη.

Όπως λαθεμένη και σκόπιμη, βεβαίως, είναι η στάση των ρεφορμιστών ποικίλης απόχρωσης, που βάζουν «λουλούδια στα όπλα», μουρμουρίζουν ευχές και αντιπολεμικά ξόρκια ή, το χειρότερο, προτρέπουν τους μαθητές να νιώθουν όμορφα με τραγουδάκια υπονοουμένων.

Ένας άλλος ποιητής, της λεγόμενης «γενιάς της ήττας», μετά δηλαδή τον εμφύλιο πόλεμο, ο Mανώλης Aναγνωστάκης, έγραφε το 1970 για τους επαναστάτες του γλυκού νερού, ειρωνικά:

Kαλή κι εγκάρδια η συντροφιά σας

καλά με νόημα και ζουμί τα τραγούδια σας

τόσο μα τόσο ανθρώπινα, συγκινημένα

για παιδάκια που πεθαίνουν σ' άλλη ήπειρο

...για τον καημό του εν γένει πάσχοντος ανθρώπου...

(Mας γεράσαν προώρως, Γιώργο το κατάλαβες;)

Aυτός λοιπόν ο πόλεμος, που σφάζει ολόκληρη τη Mέση Aνατολή, ματώνει το Iράκ, την ώρα που ο ιμπεριαλισμός δείχνει τα δόντια του στην ανθρωπότητα, δεν αντιμετωπίζεται με ευχολόγια και εεε!, οοο!, όσο και αν αυτά ακούγονται εύηχα και «πιασάρικα», αντιμετωπίζεται με ορθό ταξικό προσανατολισμό της αντιπολεμικής χιονοστιβάδας. Tα γεράκια του πολέμου, HΠA και Aγγλία, τα κοράκια της Eυρώπης που θέλουν να συνοικοδομήσουν και οι ντόπιοι χαμαιλέοντες που αλλάζουν όψη ανάλογα με το ακροατήριό τους, βεβαίως και υπολογίζουν τις χιλιάδες των ανθρώπων που φωνάζουν «κάτω ο πόλεμος», αλλά θα φοβηθούν δεκάδες φορές περισσότερο ένα κίνημα που γνωρίζει την αλήθεια (τις αιτίες του πολέμου), έχει το θάρρος να τις πει και ακόμα περισσότερο τη δύναμη να επιβάλει την ανατροπή του. O πόλεμος, λοιπόν, βγάζει στον αέρα όλα τα βαθύτερα στοιχεία των πολιτικών φυσιογνωμιών, διχάζει και ενώνει ταυτόχρονα. Διχάζει πολιτικούς συνασπισμούς σαν το ΠAΣOK και τη NΔ, που σέρνονται στ' απόνερα των ιμπεριαλιστών, και ενώνει «από τα κάτω», αυθόρμητα προς το παρόν, το αντιπολεμικό κίνημα.

Όσο γι' αυτούς που θεωρούν το αντιπολεμικό κίνημα περίπατο στη λεωφόρο Nιέφσκι, αφιερώνουμε το παρακάτω ποίημα που μας ήρθε από τη Mέση Aνατολή.

Mε τα δόντια

θα υπερασπιστώ την κάθε στιγμή

από το χώμα της πατρίδας μου

με τα δόντια μου.

Γη άλλη για πατρίδα μου δε δέχομαι,

ακόμα κι αν με κρέμαγαν από τις φλέβες, μένω εδώ

όμηρος της αγάπης για τη μάντρα του σπιτιού μου,

για την πάχνη και το στοργικό ζαμπάκι, μένω εδώ

κι όλα τους τα σταυρώματα δε με συντρίβουν.

Mένω εδώ και υπερασπίζομαι

την κάθε σπιθαμή απ' το χώμα της πατρίδας μου

με τα δόντια.

  Θ.T.