ΤΟ «ΠΡΟΝΟΜΙΟ» ΤΟΥ «ΑΙΩΝΙΟΥ» ΦΟΙΤΗΤΗ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΠΑΡΑ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΟΨΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΙΟΝΕΞΙΑΣ

Λεπτομέρειες
Κατηγορία: Εκπαιδευτικός Όμιλος - Αντιτετράδια της εκπαίδευσης
Δημιουργηθηκε στις Δευτέρα, 25 Αυγούστου 2014 23:52

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ – ΑΝΤΙΤΕΤΡΑΔΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ


Αθέατες όψεις της καθυστέρησης των σπουδών

ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΠΟΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ, ΦΤΩΧΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΙΩΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΠΡΙΜΟΔΟΤΟΥΝ ΤΟ «ΛΙΜΝΑΣΜΑ» ΣΤΑ ΑΕΙ

Δραματικές διαστάσεις για δεκάδες χιλιάδες φοιτητές παίρνει η εφαρμογή του νόμου που αφορά στη φοίτηση στην Ανώτατη εκπαίδευση καθώς στο τέλος του μήνα προβλέπεται η διαγραφή όσων έχουν ξεπεράσει το καθορισμένο όριο σπουδών. Το Υπουργείο Παιδείας με την τελευταία ανακοίνωσή του την Κυριακή 10 Αυγούστου διευκρινίζει ότι «σχετικά με τους «λιμνάζοντες» φοιτητές ο νόμος θα εφαρμοστεί και στο τέλος του τρέχοντος ακαδημαϊκού έτους, δηλαδή στις 31/8/2014, οι "λιμνάζοντες" θα διαγραφούν .... Από τα στοιχεία που με μεγάλη επιμονή συγκεντρώσαμε περίπου 180.000 φοιτητές

Πανεπιστημίων και Τ.Ε.Ι. δεν αξιοποίησαν τις ευκαιρίες που τους δόθηκαν...Είμαστε σε συνεχή συνεργασία με τα συντονιστικά όργανα των Πανεπιστημίων και Τ.Ε.Ι., ώστε την 1/9./2014 αυτή η εξευτελιστική κατάσταση να περάσει οριστικά στο παρελθόν».
Να το πούμε ξεκάθαρα: Ο υπουργός Παιδείας, επικαλείται προσχηματικά τη μείωση του κόστους λειτουργίας των πανεπιστημίων και ΤΕΙ, ενώ ξέρει πολύ καλά ότι οι φοιτητές μακροχρόνιας φοίτησης δεν επιβαρύνουν τα ιδρύματα αφού χάνουν τις φοιτητικές παροχές (πάσο, σίτιση, δωρεάν συγγράμματα) με το πέρας της τυπικής διάρκειας φοίτησής τους.
Στην πραγματικότητα αυτό που δρομολογείται, είναι η αποψίλωση των Ιδρυμάτων από φοιτητές ώστε με τη μέθοδο αυτή να είναι ευκολότερη η μελλοντική συγχώνευση των ιδρυμάτων, αφού πλέον θα έχουν λίγους φοιτητές και επομένως θα είναι "ασύμφορο" να λειτουργούν.
Το ζήτημα της καθυστέρησης των σπουδών είναι βεβαίως σοβαρό γιατί οι αριθμοί είναι συντριπτικοί. Ωστόσο τα πράγματα γίνονται ανησυχητικά αν κανείς «φωτίσει» μια πλευρά η οποία μένει συνήθως αθέατη καθώς δεν καταγράφεται πουθενά. Και η πλευρά αυτή είναι η κυνική απόφαση του υπουργείου να στερήσει το δικαίωμα των παιδιών των λαϊκών οικογενειών να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους.
Γιατί είναι πρόκληση να μιλάει το Υπουργείο Παιδείας για "λιμνάζοντες φοιτητές" την ώρα που χιλιάδες φοιτητές που σπουδάζουν μακριά από τα σπίτια τους, αναγκάζονται να επιστρέψουν και να πηγαίνουν στις σχολές τους μόνο για την εξεταστική επειδή δεν αντέχουν να πληρώνουν νοίκια. Την ώρα που χιλιάδες φοιτητές αναγκάζονται να δουλεύουν παράλληλα με τις σπουδές τους και δεν μπορούν απρόσκοπτα να τις ολοκληρώσουν.

ΚΟΣΤΟΣ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΤΗΤΑΣ «ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ» ΚΑΙ ΜΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ/ΤΡΙΩΝ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ/ΤΡΙΩΝ ΔΗΛΩΘΕΝ ΕΤΗΣΙΟ ΚΟΣΤΟΣ (Μ.0)
Φοιτητές/τριες που μένουν μόνιμα στην Αθήνα 3.500
«Μετανάστες» φοιτητές/τριες που φιλοξενούνται σε φοιτητικές εστίες 5.500
«Μετανάστες» φοιτητές/τριες που ενοικιάζουν σπίτι 8.500

 

ΑΘΕΑΤΕΣ ΟΨΕΙΣ

Είναι αναγκαίο να ανιχνεύσουμε σε ποιο κοινωνικοοικονομικό «έδαφος» λιπαίνεται το φαινόμενο αυτό. Αναφερόμαστε δηλαδή στις αιτίες οι οποίες σε καμιά περίπτωση δεν αποτυπώνονται στα στατιστικά στοιχεία της ΕΣΥΕ ενώ παράλληλα παραβλέπονται από τα «ρεπορτάζ» εκείνα που επικεντρώνουν στους «τεμπέληδες φοιτητές – βαρίδια για την ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση».
Να σημειώσουμε, κατ΄ αρχάς, ότι η καθυστέρηση ή εγκατάλειψη των σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν είναι ίσα κατανεμημένη στα τμήματα ΑΕΙ – ΤΕΙ. Τα μεγαλύτερα ποσοστά των λεγόμενων «μη ενεργών» φοιτητών παρουσιάζονται σε σχολές με λαϊκότερη κοινωνική σύνθεση και αμφίβολες επαγγελματικές προοπτικές (π.χ στο Πάντειο, στα περισσότερα ΤΕΙ, σε πολλές θεωρητικές σχολές κλπ). Πραγματικά αν εξετάσουμε την κοινωνική σύνθεση του φοιτητικού πληθυσμού θα διαπιστώσουμε ότι σε εκείνες τις σχολές στις οποίες παρουσιάζονται μεγάλα ποσοστά καθυστέρησης ή εγκατάλειψης των σπουδών υπάρχει μια υπεραντιπροσώπευση των χαμηλών κοινωνικών στρωμάτων ενώ αντίθετα στις υπόλοιπες σχολές (π.χ. ΕΜΠ, Ιατρική κ.λπ.) υπάρχει μια υπεραντιπροσώπευση των ευνοημένων κοινωνικών στρωμάτων.
Παράλληλα οφείλουμε να πάρουμε υπόψη τα ευρήματα των ερευνών που σχετίζονται με την εργασία των φοιτητών. Έρευνα «ανέβαζε» το ποσοστό των φοιτητών που εργάζονταν μόνιμα ή περιστασιακά στο 42,4%. Σύμφωνα πάλι με στοιχεία μεγάλης εταιρείας ευρέσεως εργασίας, το 40% των ανθρώπων που προσπαθούν να βρουν δουλειά είναι φοιτητές. Σε άλλη έρευνα σε 300 φοιτητές του Παντείου Πανεπιστημίου το 13% δήλωσε ότι εργάζεται σχεδόν μόνιμα με την εισαγωγή του στο Πανεπιστήμιο ενώ περίπου 37% δήλωσε ότι εργάζεται περιστασιακά «για να καλύψει τα έξοδά του – να μην επιβαρύνει την οικογένεια που δεν μπορεί να ανταπεξέλθει».

Τί συμβαίνει λοιπόν;

Η αντιμετώπιση του αυξημένου κόστους σπουδών -που ξεπερνάει για τον φοιτητή που σπουδάζει εκτός περιοχής κατοικίας τις 7.500 ευρώ ετησίως- σε συνδυασμό με την ανεύρεση εργασίας παράλληλα με την όχι πάντα επιτυχή προσπάθεια παρακολούθησης των μαθημάτων, αλλά και ο σχετικός ρόλος του πτυχίου των παραπάνω σχολών στη μελλοντική επαγγελματική πορεία των αποφοίτων σε συνδυασμό με την εσωτερίκευση των αμφίβολων επαγγελματικών προοπτικών, είναι πολύ πιθανό να εκκολάπτουν την καθυστέρηση ή την εγκατάλειψη των σπουδών για εκείνο το μέρος του φοιτητικού πληθυσμού για το οποίο αφενός οι παρατεταμένες σπουδές κοστίζουν ακριβά, αφετέρου η είσοδος στην παραγωγή και η πρόωρη επαγγελματοποίηση μετατρέπεται σε αναπόφευκτη στρατηγική επιβίωσης ανατρέποντας έτσι την προοπτική ολοκλήρωσης των σπουδών.
Όσο σίγουρο είναι ότι, οι παραπάνω όροι, δεν μπορούν να μονοπωλήσουν την καθυστέρηση ή την εγκατάλειψη των σπουδών, άλλο τόσο είναι φανερό ότι, η κοινωνική ανισότητα δεν σταματάει την δράση της μπροστά στην είσοδο του πανεπιστημίου.

ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΧΙΛΙΑΔΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΝΑ ΣΤΗΡΙΞΟΥΝ ΤΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΟΥΣ

Παράλληλα αν «κρυφάκουγε» κανείς τις συζητήσεις που ανοίγονται αυτές τις μέρες στα νοικοκυριά που έχουν παιδιά τα οποία ετοιμάζονται για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση, θα διαπίστωνε ότι όλες οι κουβέντες εστιάζουν στους τρόπους κάλυψης του κόστους της φοιτητικής ιδιότητας του γόνου τους.
Η ταυτότητα των συζητήσεων μαζί με την έκταση και την ένταση που τις χαρακτηρίζουν σταδιοδρομούν, βεβαίως, στην «πίστα» της οικονομικής αδυναμίας των οικογενειών και στις απαράδεκτα χαμηλές κρατικές δαπάνες για την φοιτητική μέριμνα που κάνουν απαγορευτική την αντιμετώπιση του αυξημένου κόστους ζωής των φοιτητών, ιδιαίτερα εκείνων που σπουδάζουν εκτός τόπου μόνιμης κατοικίας. Γιατί αυτή η δημόσια υποχρηματοδότηση έχει συνέπειες σε όλα εκείνα τα στοιχεία της φοιτητικής ζωής (στέγαση, σίτιση, περίθαλψη, βιβλία, επικοινωνία, υποτροφίες κλπ) τα οποία σχετίζονται με την ουσία της δημόσιας και δωρεάν εκπαίδευσης. Έτσι το κόστος της φοιτητικής ιδιότητας μετακυλίεται όλο και περισσότερο στους «ώμους» των οικογενειακών προϋπολογισμών κάνοντας ακριβό... το «δημόσιο και δωρεάν» πανεπιστήμιο.
Πόσο στοιχίζει μηνιαίως η φοίτηση στο Πανεπιστήμιο; Οι φοιτητές που έχουν μόνιμη κατοικία στην έδρα του Πανεπιστημίου και όσοι φοιτητές από την επαρχία διαμένουν στις φοιτητικές εστίες κοστίζουν στους οικογενειακούς τους προϋπολογισμούς από 3.500 έως 5.500 € ετησίως. Οι «μετανάστες» φοιτητές οι οποίοι έχουν θέση στις φοιτητικές εστίες κοστίζουν ετησίως κατά μέσο όρο περίπου 8.500 €.
Πιο αναλυτικά για τους φοιτητές που σπουδάζουν εκτός τόπου μόνιμης κατοικίας και συντηρούν το λεγόμενο φοιτητικό νοικοκυριό η έρευνα φανερώνει ότι το κόστος ανέρχεται κατά μέσο όρο στα 825 € το μήνα εκ των οποίων τα 505 αφορούν το κόστος διαβίωσης (συμπλήρωμα σίτισης καθώς η φοιτητική λέσχη έχει «κενά», μετακινήσεις επικοινωνία, βιβλία κλπ) και τα 320 € το κόστος ενοικίασης και συντήρησης του σπιτιού).
Το συνολικό κόστος των σπουδών για τον μετανάστη φοιτητή με μέση χρονική διάρκεια τέσσερα έως πέντε χρόνια, το κόστος του πτυχίου δηλαδή, ανέρχεται σε 30 – 40.000 € περίπου κατά μέσο όρο.
Αν επιχειρήσουμε τώρα να δούμε τι σημαίνει, σήμερα, για το εισόδημα διαφόρων κοινωνικών κατηγοριών η αντιμετώπιση του κόστους ενός φοιτητή που σπουδάζει εκτός τόπου καταγωγής θα διαπιστώσουμε ότι σε κάποιες περιπτώσεις συνεπάγεται μείωση των οικογενειακών εισοδημάτων που «ρίχνει» το νοικοκυριό κάτω από το όριο φτώχειας, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις είναι αδύνατη η συντήρηση του φοιτητή.
Η αργοπορία, το λίμνασμα, το «κόλλημα» των φοιτητών που προέρχονται από τα λιγότερο προνομιούχα στρώματα είναι η τελευταία εκδήλωση της ανισότητας ως προς την εκπαίδευση που μπορεί βέβαια να γίνει αντιληπτή σε όλα τα επίπεδα σπουδών. Για πολλούς, το «προνόμιο» του «αιώνιου» φοιτητή δεν αποτελεί παρά μια άλλη όψη της κοινωνικής μειονεξίας.

ΚΑΜΙΑ ΔΙΑΓΡΑΦΗ

Το φοιτητικό κίνημα θα πρέπει να έχει ως βασικό σύνθημα για το ζήτημα, ένα ηχηρό «όχι στις διαγραφές των φοιτητών» χωρίς διαχωρισμούς και κριτήρια. Θα πρέπει να διεκδικήσει ανθρώπινους ρυθμούς σπουδών καθώς και τις προϋποθέσεις που πρέπει να έχει κάθε φοιτητής για να μπορέσει να ολοκληρώσει απρόσκοπτα τις σπουδές του. Προϋποθέσεις όπως δωρεάν σίτιση, στέγαση, συγγράμματα που αυτή τη στιγμή βρίσκονται στο στόχαστρο της μνημονιόδουλης πολιτικής ΝΔ-ΠΑΣΟΚ.
Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ο εχθρός δεν είναι ο φοιτητής που μπορεί να έχει καθυστερήσει την ολοκλήρωση των σπουδών του για διάφορους λόγους. Δεν φταίει αυτός για την «έλλειψη χώρου στα αμφιθέατρα», αλλά η κυβερνητική πολιτική που κλείνει και συγχωνεύει Πανεπιστήμια. Δεν φταίει αυτός για τα οικονομικά βάρη του ελληνικού λαού, αλλά η βάρβαρη μνημονιακή πολιτική που επιβάλλει απανωτά χαράτσια, φόρους, περικοπές, που διαλύει Δημόσια Υγεία, Παιδεία, Πρόνοια. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ο εχθρός είναι συγκεκριμένος και έχει ονοματεπώνυμο: κυβερνητική πολιτική-ΕΕ-ΔΝΤ.
Αυτόν πρέπει να πολεμήσουμε.

Απαιτούμε

Κανένας φοιτητής ή σπουδαστής που θέλει να τελειώσει τις σπουδές του, να μην στερηθεί τη φοιτητική του ιδιότητα και τα δικαιώματα που απορρέουν από αυτή, εκτός κι αν το επιθυμεί ο ίδιος.
Να μπορούν οι φοιτητές να σπουδάζουν απρόσκοπτα χωρίς να αναγκάζονται να κυνηγούν μεροκάματα! Δωρεάν σίτιση - στέγαση - συγγράμματα - μεταφορές - αναλώσιμα για όλους. Ανέγερση νέων εστιών στην ευθύνη του κράτους και έκτακτα μέτρα λύσης του οξυμένου προβλήματος της φοιτητικής στέγης.