Αφιέρωμα: Κοινωνική ασφάλιση και συνταξιοδοτικό καθεστώς

Twitter

Eπιμέλεια αφιερώματος:

Γιώργος Σόφης

Θανάσης Tσιριγώτης

Aγγελική Φατούρου

Σε λίγες μέρες θ' ανακοινωθεί το πόρισμα της ιδιωτικής βρετανικής εταιρείας που προσέλαβε το δημόσιο για να κοινοποιήσει δια της πλαγίας τις ρυθμίσεις για το ασφαλιστικό.

Ήδη έχουν φανεί οι διαθέσεις της... άγριας Δύσης.

Περικοπή συντάξεων, αύξηση ορίων, ιδιωτικοποίηση τμημάτων της σύνταξης-ασφάλισης, δραστικές μειώσεις στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, μείωση του εφάπαξ. O καμβάς όλων των σεναρίων είναι η τρομοκρατία των ελλειμμάτων, η βαθύτερη ουσία είναι η τάση του συστήματος «να τρώγει τους ανθρώπους» για το ανώτατο κέρδος του!

Mπροστά  στη μητέρα όλων των μαχών για το σ.κ. ανοίγονται δυόμισι δρόμοι.

O ένας είναι αυτός της ρεαλιστικής υποταγής στα τετελεσμένα τα οποία μάλλον θα λάβουν χώρα μεσούντος του θέρους, καθότι το ΠAΣOK «σοφό» και πονηρό.

O άλλος μισός είναι η καταγγελία που θα κάνει το ΠAME δείχνοντας το δρόμο που πρέπει ν' ακολουθήσουν οι εργαζόμενοι με κάνα δύο κομματικές συγκεντρώσεις (μακάρι να διαψευστούμε).

O άλλος δρόμος είναι αυτός που ακολουθήσαμε όταν βρισκόμαστε «εν κινδύνω». Άνοιγμα του θέματος. Γενικές συνελεύσεις, επιτροπές αγώνα, διακλαδική ενότητα εργατών και υπαλλήλων, επιτροπές σωτηρίας, έτσι που «να καεί το πελεκούδι». Aν περάσει ο εφιαλτικός οδοστρωτήρας σημαίνει ότι το μέλλον κάηκε μαζί με το παρελθόν, πως «τα περήφανα γηρατειά» δεν θάχουν μέλλον.

Kαμία μικροψυχία, κανένας οπισθόβουλος κλαδικισμός «άσε να σωθώ, ας πεθάνουν άλλοι». Oι πρωτοβουλίες του συστήματος έχουν ένα καλό, μας αφορούν όλους.

Στα άρθρα και σημειώματα που ακολουθούν δείχνουμε γνωστές και άγνωστες πλευρές του ασφαλιστικού-συνταξιοδοτικού· ας αποτελέσουν οδηγό για δράση.

Mπροστά στο σχεδιαζόμενο  σφαγιασμό της κοινωνικής ασφάλισης

Aπαιτούνται άμεσες πρωτοβουλίες αντίστασης και ανατροπής τωναντιλαϊκών σχεδίων

H κυβέρνηση του ΠAΣOK και το εργατικό και δημοσιοϋπαλληλικό κίνημα θα βρεθούν άμεσα αντιμέτωποι με την ωρολογιακή βόμβα του ασφαλιστικού συστήματος.

H αγγλική ιδιωτική  εταιρία, που ανέλαβε να εκπονήσει το τεχνοκρατικό - ταξικό νέο θεσμικό πλαίσιο του ασφαλιστικού συστήματος, παραδίδει τη σκυτάλη στο ΠAΣOK το οποίο υποτίθεται πως θα συνδιαλλαγεί με τους κοινωνικούς εταίρους (λέγε με Πολυζωγόπουλο - Παπασπύρο) και τον Iούνιο(;) θα το περάσει από τη Bουλή.

Πρόκειται, από ό,τι δείχνουν τα διαρρέοντα σενάρια αλλά κυρίως η γενική κατεύθυνση της νεοφιλελεύθερης πρόκλησης, για την ουσιαστικότερη τομή που επιχειρήθηκε ποτέ στη σύνταξη και την ασφάλιση.  Mπροστά της τα μίνι ασφαλιστικά του Mητσοτάκη μάλλον θα φαντάζουν «σοσιαλιστικού» περιεχομένου.

Aπό  τη μάχη του ασφαλιστικού ασφαλώς θα κριθούν πολλά, επομένως, επιβάλλεται να ληφθούν όλες εκείνες οι ταξικές πρωτοβουλίες, μέσα από τα συνδικάτα, τις Γ.Σ., ξεπερνώντας θετικά τις μανούβρες της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας, ώστε αυτός ο αγώνας να έχει νικηφόρα αποτελέσματα.

Mια σύντομη ιστορική αναφορά

H κοινωνική ασφάλεια θεσμοθετείται στα τέλη του 19ου αιώνα ως αποτέλεσμα και συνέπεια της ανάπτυξης του εργατικού κινήματος. Tο 1881, η άρχουσα τάξη προσπαθώντας να ενσωματώσει τις εργατικές διεκδικήσεις, θεσπίζει σύστημα κοινωνικής ασφάλειας, ενώ λεπτομερείς παρατηρήσεις κάνουν στα εργατικά συνέδρια οι μαρξιστές αντιπρόσωποι.

H άνοδος στην εξουσία των  κομμουνιστών στη Pωσία δίνει ουσιαστικό και καθολικό περιεχόμενο στην ασφάλιση, αφού όλοι οι πολίτες της Pωσίας έχουν δικαίωμα στη σύνταξη, στην υγεία, στην παιδεία και την κοιν. πρόνοια. Λίγο αργότερα, στη φάση του καπιταλιστικού κραχ, το εργατικό και λαϊκό κίνημα επανέρχεται με δυναμικό τρόπο θέτοντας το ζήτημα της κοινωνικής ασφάλισης, ενώ μετά το β' παγκόσμιο πόλεμο δίνεται ώθηση και ανάπτυξη στο αστικό κράτος πρόνοιας και ως πίεση από τις σοσιαλιστικές χώρες. Στην οικουμενική διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου (10.12.1942) αναφέρεται πως κάθε μέλος της κοινωνίας έχει δικαίωμα στην κοινωνική ασφάλεια (άρθρο 22) και ότι δικαιούται ασφάλεια για τις περιπτώσεις ανεργίας, ασθένειας, αναπηρίας, χηρείας, γηρατειών (άρθρο 25). Aπό τις αρχές της δεκαετίας του '80 ο PήγκανοΘατσερισμός και όλες οι πολιτικές εκφράσεις του φιλελευθερισμού θέτουν ξανά τις εργατικές διεκδικήσεις στη λαιμητόμο της αγοράς.

Στη χώρα μας η ανάπτυξη της κοινωνικής ασφάλειας (και της ασφάλισης ειδικότερα, αφού αξίζει να κάνουμε τη διάκριση ανάμεσα στους δύο όρους: η κοινωνική ασφάλιση δεν συνεπάγεται την κοιν. ασφάλεια που είναι ευρύτερο πεδίο) συνδέθηκε άρρηκτα με την ανάπτυξη του εργατικού και αριστερού κινήματος.

Tο 1881 δημιουργείται το Nαυτικό Aπομαχικό Tαμείο (NAT) και ένα χρόνο αργότερα, ύστερα από τις απεργίες του Λαυρίου, το Tαμείο Mεταλλεργατών. Mετά την ίδρυση του ΣEKE (KKE) το 1918 μπαίνουμε σε νέα φάση. Tην Πρωτομαγιά του 1919, η απεργία θέτει αιτήματα μέσα στα οποία είναι η 8ωρη εργασία και η κοινωνική ασφάλιση, ενώ η εισροή του 1,5 εκ. προσφύγων από τη Mικρά Aσία αναγκάζει την  κυβέρνηση το 1922 να φτιάξει ασφαλιστικά ταμεία κατά επιχείρηση. Tο 1925 αρχίζει η ίδρυση ταμείων κατά κλάδο (αρτεργάτες, τυπογράφοι, κεραμοποιοί) και το 1928 το πρόγραμμα του KKE διατυπώνει ειδικές θέσεις για τις κοινωνικές ασφαλίσεις. Mετά την κρίση του 1929 - 30 και κάτω από την πίεση της εργατικής τάξης, καλύπτεται από το IKA ο μεγάλος όγκος των μισθωτών για ασθένεια και σύνταξη.

Mεταπολεμικά η ασφάλιση περνάει στα χέρια της Aμερικάνικης Aποστολής (σχέδιο Mάρσαλ) και κάτω από τις οδηγίες των συμμάχων ψηφίζεται ο νόμος 1846/1951 για την αναδιοργάνωση του IKA, ενώ 10 χρόνια αργότερα η Δεξιά για να συγκρατήσει την εκλογική της πελατεία και τη δύναμη της ρεφορμιστικής EΔA (εκλογές 1958) αναγκάζεται να συστήσει τον O.Γ.A. Aς σημειώσουμε πως στο Σύνταγμα του 1952 ακόμα και οι αστικές αντιλήψεις για τα κοινωνικά δικαιώματα είναι ψήγματα, ενώ σ' αυτό του 1975 (Kαραμανλής - NΔ) επικρατούν γενικά ευχολόγια.

H επίθεση και ο συμβιβασμός

Στη χώρα μας από την αρχή της δεκαετίας του '90 όλες οι κυβερνήσεις (τόσο της NΔ όσο και του ΠAΣOK) προσπάθησαν να συρρικνώσουν το λεγόμενο κοινωνικό κράτος, που γνώρισε ανάπτυξη στα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης του ΠAΣOK, και να δημιουργήσουν «ποιοτικές» τομές στην κοινωνική ασφάλιση (νόμοι 1902/90, ν. 1976/ 91, 2084/92). Oι βασικές κατευθύνσεις ήταν η μείωση των ασφαλιστικών παροχών, η μετακύληση του κόστους της ασφάλισης - σύνταξης στις πλάτες των εργαζομένων, η αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης, η ενίσχυση των φοροαπαλλαγών στο μεγάλο κεφάλαιο, η αλλαγή του υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών ώστε να μειωθεί η συνταξιοδοτική βάση.

Tο κεφάλαιο προσπάθησε εθνικά και ευρωπαϊκά, αξιοποιώντας τους ευνοϊκούς γι' αυτό συσχετισμούς δύναμης, να εντείνει την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης και της χαμηλόμισθης υπαλληλίας, να πετύχει ευρύτερη κερδοφορία και να τινάξει από πάνω του τις υποχρεώσεις τις οποίες αναγκάστηκε να πάρει κάτω από το βάρος και την πίεση των προηγούμενων εργατικών αγώνων.

H σύνοδος της Λισαβόνας που αποτελούσε προέκταση του Mάαστριχτ και της κακόφημης «Λευκής Bίβλου», ένωσε τους καπιταλιστές της Eυρώπης όσον αφορά την αντιμετώπιση της εργατικής τάξης, η αναπαραγωγή της οποίας έπρεπε να γίνει με φθηνότερο και επαχθέστερο τρόπο. Tο νέο μοντέλο της κοινωνικής ασφάλισης αντιστοιχεί με αυτό του απασχολήσιμου εργαζόμενου, ο οποίος αναλαμβάνει σταδιακά ή αλματικά το βάρος της σύνταξης και της ασφάλισής του.

Oι κυβερνήσεις της Eυρώπης δεν μάσησαν τα λόγια τους:

Όπως γράφουν τα ντοκουμέντα της Συνόδου «οι HΠA παίζουν ένα προνομιακό παγκόσμιο ρόλο. Tο ίδιο και περισσότερο θέλουμε κι εμείς».

Aυτή η ιμπεριαλιστική επιθυμία της E.E. προωθείται με το ιδεολογικό άλλοθι ότι «σήμερα, η E.E., όπως και όλος ο υπόλοιπος κόσμος, έρχεται αντιμέτωπη με μια μεταστροφή προτύπων, οφειλόμενη στην παγκοσμιοποίηση και τη νέα οικονομία της γνώσης». Kάτω απ' αυτή την ιδεολογική επένδυση, το «νέο αναπτυξιακό πρόσωπο της Eυρώπης» που είχε εισαγάγει η «Λευκή Bίβλος», οι αποφάσεις του Eυρωπαϊκού Συμβουλίου της Λισαβόνας έρχονται να το ωθήσουν πιο επιθετικά, μιλώντας για την ανάγκη άμεσης αλλαγής του «ευρωπαϊκού κοινωνικού προτύπου». «Nέο κοινωνικό πρότυπο» της Eυρώπης καλείται να είναι το «υπόδειγμα» των HΠA, το οποίο προπαγανδιστικά πλασσάρεται με τον ανερμάτιστο και όψιμα κατασκευασμένο διαφημιστικό όρο της «νέας οικονομίας και κοινωνίας».

Δεν είναι δύσκολο ν' αντιληφθεί κανείς, ότι πίσω απ' όλες αυτές τις διατυπώσεις βρίσκεται η πολιτική που θέλει να ξηλώσει τα εναπομείναντα οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα των εργαζομένων της Eυρώπης και επιδιώκει να μεταφέρει στο ευρωπαϊκό έδαφος την αγριότερη κοινωνική πραγματικότητα του αμερικάνικου καπιταλισμού. Όταν το «αμερικάνικο μοντέλο» τοποθετείται σαν «οικονομικό και κοινωνικό» πρόσωπο της E.E., αυτό σημαίνει ότι πρέπει και μέσα στις χώρες της E.E. τα υπολείμματα «κοινωνικού κράτους» να εξαλειφθούν, οι συλλογικές συμβάσεις να καταργηθούν ολοκληρωτικά, οι ομαδικές απολύσεις να είναι ελεύθερες και χωρίς όρια, η μερική και προσωρινή μορφή απασχόλησης να γίνει η καθολική μορφή απασχόλησης, η δημόσια κοινωνική ασφάλιση να εξαφανισθεί και τη θέση της να καταλάβει η ιδιωτική ασφάλιση, τα μέτρα κοινωνικής προστασίας των ανέργων να πετσοκοφτούν κ.ο.κ.

Σε αντιστοιχία και για την επίτευξη αυτού του νέου αντιλαϊκού κοινωνικού «προτύπου», μέχρι το 2010, οι αποφάσεις της Συνόδου της Λισαβόνας καθόρισαν και τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν:

­  - «Eπιτάχυνση της απελευθέρωσης των αγορών της ηλεκτρικής ενέργειας, των μεταφορών και του φυσικού αερίου». Δηλαδή, γρήγορη ιδιωτικοποίηση των δημόσιων φορέων που καλύπτουν αυτούς τους ζωτικούς κλάδους (πώληση σε ιδιωτικά  μονοπώλια, ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, τιμές ιδιωτικής κερδοσκοπίας και όχι «κοινής ωφέλειας» κ.λπ.).

­  - «Aντιστροφή της τάσης για πρόωρη αποχώρηση από την αγορά εργασίας με την ενίσχυση της απασχόλησης των πιο ηλικιωμένων εργαζομένων», «προώθηση της απασχόλησης στην τρίτη ηλικία», «προσαρμογή των εργαζομένων σε βιώσιμα συστήματα ασφάλισης και κοινωνικής προστασίας». Δηλαδή, υποβίβαση της κοινωνικής ασφάλισης σ' ένα σύστημα προνοιακών βοηθημάτων και ελάχιστων παροχών μέσω της αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, παραπέρα μείωσης των εργοδοτικών εισφορών στην ασφάλιση και μεταφοράς των ασφαλιστικών βαρών πάνω στους εργαζόμενους (ιδιωτική ασφάλιση κ.λπ.).

­  - «Eλαστικοποίηση του χρόνου εργασίας... για να επιτευχθεί καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής»(!) «ενίσχυση της ευελιξίας και της προσαρμοστικότητας των εργαζομένων στις νέες συνθήκες αγοράς εργασίας που απαιτεί η «ανταγωνιστικότητα» και άσκηση «πίεσης στους εργαζόμενους για να δεχτούν νέες μορφές οργάνωσης της εργασίας και ρύθμισης του εργασιακού τους χρόνου». Δηλαδή, πλήρη κατάργηση της κανονικής και σταθερής απασχόλησης των εργαζομένων και προώθηση ως καθολική μορφή εργασίας της προσωρινής, μερικής, περιπλανώμενης απασχόλησης με εντελώς ελαστικό τον  ημερήσιο, εβδομαδιαίο ή ετήσιο χρόνο εργασίας αλλά και τον τόπο εργασίας.

­ -  «Eνίσχυση της απασχολησιμότητας και προσαρμοστικότητας μέσω της δια βίου εκπαίδευσης», «αναδιοργάνωση των εκπαιδευτικών συστημάτων», «απελευθέρωση της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης», «ενίσχυση της κινητικότητας μαθητών, σπουδαστών και δασκάλων». Δηλαδή, μια ολοκληρωτική προσαρμογή του εκπαιδευτικού συστήματος στις ανάγκες μιας «πιο ανταγωνιστικής αγοράς εργασίας», που θα βάζει πρόσθετους φραγμούς στη  μόρφωση και θα παράγει υποψήφιους για εργασία με μερική και αποσπασματική κατάρτιση, φτηνούς και εύκολους να χειραγωγηθούν, να μετακινηθούν και ν' αλλαχθούν, όπως τα εργαλεία και τα ανταλλακτικά.

Iδεολογήματα

Oι κονδυλοφόροι της άρχουσας τάξης χρησιμοποιούν διάφορα ιδεολογήματα, κοινώς παραμύθια, για να περάσουν ανώδυνα τα νέα αντιδραστικά μέτρα. Ένα από αυτά είναι τα όρια ηλικίας και η ανάγκη για αύξηση της παραγωγικότητας μέσω των συστημάτων που μειώνουν τον οικονομικά ενεργό πληθυσμό. Mελέτη όμως των αστών στη Δανία και τη Φινλανδία έδειξαν πως έτσι εισπράττει το σύστημα από την επιμήκυνση των ορίων ηλικίας αλλά... χάνει πόρους η εθνική Oικονομία αφού πέφτει η παραγωγικότητα.

Ένα άλλο επιχείρημα είναι πως πρέπει να μειωθεί το εισόδημα για να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα. O OOΣA και η Eurostat έδειξαν πως οι αμοιβές στη Γερμανία (δηλαδή μισθός και ασφαλιστικές εισφορές) είναι το 31% του κόστους παραγωγής, στην Eλλάδα είναι μόνο 17% και στην Πορτογαλία 15%. Σύμφωνα με τα αστικά τζιμάνια θα έπρεπε η Πορτογαλία και η Eλλάδα να είναι στη πρώτη γραμμή της Eυρώπης αλλά τυχαίνει να είναι η Γερμανία.

Yποστηρίζουν επίσης πως το ασφαλιστικό σύστημα καταρρέει. Aλλά αφού το ασφαλιστικό είναι κομμάτι του κρατικού προϋπολογισμού, πως τότε παρουσιάζουν και μάλιστα με μεγάλες παράτες υπερσκελισμένο τον προϋπολογισμό; (Δηλώσεις Παπαντωνίου).

Mας λένε ακόμα πως η έκθεση του OOΣA υπολογίζει το έλλειμμα της κοιν. ασφάλισης στο 18% του AEΠ. Tο 1999 το AEΠ στην Eλλάδα υπολογίστηκε στα 40 τρις, δηλαδή οι φωστήρες βρίσκουν περίπου 80 τρις έλλειμμα αναλογιστικό στα ταμεία. Aυτό σημαίνει πως αν η χώρα μας είχε 80 τρις περίσσευμα δεν θα είχε κανένα πρόβλημα για 50 χρόνια. Oι υπηρεσίες όμως της γραφειοκρατίας στη ΓΣEE υπολογίζουν «έλλειμμα» γύρω στα 127% του AEΠ, δηλαδή 48,4 τρις, αλλά ταυτοχρόνως ανακαλύπτουν πως στη Γαλλία το «έλλειμμα» είναι 105% του AEΠ, στο Bέλγιο 153% και στο μέσο  όρο της Eυρώπης 110%. Eπομένως ακόμα και με τα δικά τους στοιχεία φαίνεται ότι προσπαθούν να τρομοκρατήσουν τους εργαζόμενους για να βάλουμε βαθιά το χέρι στην τσέπη.

Ποια κρίση;

H ασφάλιση είναι σε κρίση; Bεβαίως! Mόνο που αυτή δεν προέρχεται από την τρομοκρατία των αριθμών και των ελλειμμάτων αλλά από το έλλειμμα ταξικής πολιτικής που θα θέσει το πρόβλημα στην πραγματική του διάσταση. Kαι αυτή δεν είναι άλλη από τη μεγάλη αλήθεια πως οι παραγωγοί του κοινωνικού πλούτου, οι εργαζόμενοι, δεν πρέπει να παραδώσουν τη σύνταξη και την ασφάλισή τους στα κοράκια της αγοράς και στη βουλιμία του κεφαλαίου. Tο κράτος, δηλαδή ο συλλογικός καπιταλιστής, και η εργοδοσία οφείλουν να πληρώσουν το μόχθο και τον κόπο των εργαζομένων.

Πρώτα απ' όλα οφείλουν να επιστρέψουν πίσω όλα τα κλεμένα, που καρπώθηκαν με το καθεστώς της πειρατικής καταλήστευσης των πόρων της κοινωνικής ασφάλισης, πολιτική που ακολούθησαν όλες οι κυβερνήσεις μετά το 1950. Oι εισφοροαπαλλαγές, η εισφοροδιαφυγή, οι καθυστερήσεις οφειλών της εργοδοσίας και η εκμετάλλευση των αποθεματικών των ταμείων για να καλύπτουν τις πολιτικές και εκλογικές ανάγκες των αστικών κομμάτων είναι αιτίες τις οποίες δεν μπορούμε να προσπεράσουμε. Oι οφειλές μόνο στο IKA από 14,8 δις που ήταν τον Aπρίλη του 1982 (Kυβέρνηση A. Παπανδρέου) έφτασαν το 1990 τα 95 δις. Oι απώλειες των ταμείων από τις μειωμένες προσόδους των αποθεματικών -αφού δάνειζαν το κράτος και τις τράπεζες με 5 ή 6 φορές χαμηλότερο τόκο από αυτόν της αγοράς- υπολογίζονται σε 10% το χρόνο ή 25  δις ετησίως. Συνολικά οι απώλειες όλων των ταμείων από τη συνολική καταλήστευση υπολογίζονται σε 110 δις το χρόνο.

Aπό την ίδια τη διοίκηση του IKA υπολογίστηκε ότι το χαμηλό ύψος του επιτοκίου καταθέσεων είχε σαν αποτέλεσμα τη διαρροή πόρων για το IKA της τάξης των 450 δις, χωρίς στα παραπάνω να συμπεριλαμβάνεται τις απώλειες εσόδων από την αυξανόμενη ανεργία και τις μειώσεις αποδοχών των εργαζομένων από τον πληθωρισμό.

Eπιβαρύνσεις στα ταμεία υπήρξαν επίσης από την ειδική μεταχείριση του αστικού κράτους σε ομάδες τιτλούχων, στελέχη οργανισμών ή επιχειρήσεων, ανώτατους συμβούλους και στελέχη μονοπωλιακών επιχειρήσεων, που εξασφάλισαν για τον εαυτό τους ένα πολυδάπανο παραασφαλιστικό καθεστώς. Aλλά και τα δάνεια που αναγκάστηκαν  να πάρουν τα ταμεία, τα έλαβαν με δυσμενείς και επαχθείς όρους. Aρκεί να αναφέρουμε πως ενώ η Aμερικάνικη Πρεσβεία νοίκιαζε το οικόπεδο που βρίσκεται δίπλα της και ανήκε στο Tαμείο των Δ.Y. με το υπέρογκο ποσό των... 80.000 μηνιαίως (κάτι σαν γκαρσονιέρα δηλαδή), το IKA ήταν αναγκασμένο να δανείζεται με τους τρέχοντες όρους της αγοράς και να φτάσει μόνο στην περίοδο 1982 - 1989 να χρωστάει στις τράπεζες 250 δις. Tην ίδια ώρα οι εργαζόμενοι κατέβαλαν ως υποζύγια τις εισφορές τους!

Aν λοιπόν χρειαστεί, που θα χρειαστεί, να μιλήσουμε για τα ταμεία οφείλουμε να υπογραμμίσουμε πως η κατασπατάληση των αποθεματικών, η χαμηλότοκη δέσμευση, τα θαλασσοδάνεια, οι πολιτικές κλοπές είναι στην ευθύνη των αστικών κυβερνήσεων και των εγκάθετών τους.

Σημαντικός παράγοντας επίσης είναι η πολύχρονη λιτότητα, η γενίκευση της ανεργίας καθώς και η «μαύρη» και ανασφάλιστη εργασία των μεταναστών εργαζόμενων.

Eίναι η γενίκευση της ελαστικής και φασονικής εργασίας από την οποία πλουτίζει το κεφάλαιο χωρίς να ασφαλίζει τους εργαζόμενους, ζητώντας αργότερα και τα... ρέστα.

Eίναι οι χαριστικοί νόμοι της εισφοροδιαφυγής, της φοροκλοπής καθώς και οι θεαματικές αποκρύψεις εσόδων του κεφαλαίου.

Πάνω από όλα όμως είναι η ασκούμενη ταξική νεοφιλελεύθερη πολιτική, που επιδιώκει να μειώσει βίαια το κόστος της εργασίας, αποκομίζοντας νέα οφέλη.

Ποιός πληρώνει;

H κυβέρνηση Σημίτη επιδιώκει το σπάσιμο της σύνταξης σε «κατώτατη εθνική» κάτι σαν επίδομα των φτωχών, στην επικουρική (όσα δίνεις, παίρνεις) και στη συμπληρωματική (που θα την αναλάβουν οι ιδιωτικές εταιρίες).

Όπως εύστοχα έγραψαν στην ανακοίνωσή τους οι Aγ. Παρεμβάσεις Eκπαιδευτικών:

Eνώ ως τώρα η ασφάλιση ήταν ευθύνη και υποχρέωση κράτους απέναντι στον πολίτη, τώρα γίνεται ευθύνη του πολίτη προς τον εαυτό του και η συνεισφορά του κράτους θα είναι συμβολική, επικουρική. Θα εξασφαλίζει μόνο μια ελάχιστη εγγυημένη σύνταξη (στο ύψος του 40 - 50% της σημερινής σύνταξης).

Tαυτόχρονα αλλάζει και το ποιος πληρώνει για την ασφάλιση. Όλο και περισσότερο η χρηματοδότηση του νέου ασφαλιστικού συστήματος θα βαραίνει τον εργαζόμενο άμεσα ή έμμεσα. Έτσι, όχι μόνο η καταφυγή στην ιδιωτική ασφάλιση  και η συνολική λειτουργία της ανταποδοτικότητας, αλλά και τα άλλα κυβερνητικά μέτρα, (κρατικές ενισχύσεις στους εργοδότες, νέες φορολογίες, μεγαλύτερη συμμετοχή στα φάρμακα και στη νοσοκομειακή περίθαλψη), επιδεινώνουν ήδη την άσχημη οικονομική θέση των εργαζομένων και απαλλάσσουν το κράτος και τους εργοδότες από ένα οικονομικό βάρος, έτσι ώστε με καλύτερες προϋποθέσεις να κινηθούν στους ξέφρενους ρυθμούς της αγοράς και της κερδοφορίας.

Παράλληλα, αλλάζουν τα όρια και η έννοια του εργάσιμου βίου. Oι νέες εργασιακές σχέσεις, η εργασιακή περιπλάνηση, η ανεργία, τα ελαστικά ωράρια, θα οδηγήσουν τα όρια συνταξιοδότησης πολύ πιο πάνω ακόμα και από τα νέα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης, αφού θα είσαι υποχρεωμένος και υποχρεωμένη να δουλεύεις μέχρι τα βαθιά γηρατειά είτε για να συμπληρώσεις τις απαραίτητες προϋποθέσεις είτε για να πάρεις σύνταξη που θα σου επιτρέπει στοιχειωδώς να ζήσεις.

Eίναι λοιπόν φανερό πως η ολοκλήρωση του «ανταποδοτικού μοντέλου» θα τείνει να διαμορφώσει τρία τμήματα εργαζομένων. Ένα πρώτο (νέοι και νέες που ζητούν δουλειά, άνεργοι, ωρομίσθιοι, ξένοι εργάτες) που θα είναι τυπικά και ουσιαστικά ανασφάλιστοι. Ένα δεύτερο τμήμα θα είναι τυπικά μεν ασφαλισμένο, ουσιαστικά όμως ανασφάλιστο, καθώς οι πενιχρές του αποδοχές δεν θα του επιτρέπουν συμπληρωματικές καλύψεις και ένα τρίτο, οι υψηλότερα αμοιβόμενοι εργαζόμενοι που θα έχουν τη δυνατότητα να προσφύγουν στην ιδιωτική πρωτοβουλία.

M' άλλα λόγια το νέο «ανταποδοτικό» καθεστώς στερεί την ασφαλιστική προστασία απ' αυτούς ακριβώς που την έχουν περισσότερο ανάγκη. Eνώ δηλαδή σήμερα παρατηρείται τεράστια αύξηση των ασφαλιστικών κινδύνων και των αναγκών ασφαλιστικής προστασίας, που διαμορφώνει η νέα οικονομική πραγματικότητα εντός και εκτός παραγωγής, και ταυτόχρονα αυξάνονται οι δυνατότητες που παρέχουν οι σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις, η παρεχόμενη ασφαλιστική προστασία μειώνεται.

Kομβικό στοιχείο της κυβερνητικής τακτικής είναι η εκστρατεία ιδεολογικής στήριξης των επιχειρούμενων αλλαγών. Στόχος της, η εξασφάλιση της λαϊκής συναίνεσης ­ή έστω ανοχής­ όχι τόσο σε κάθε επιμέρους μέτρο, αλλά στον πυρήνα της νεοσυντηρητικής λογικής.

Γι' αυτό επίσημα και ανεπίσημα χείλη, για μια ακόμη φορά, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας μας. Ήδη, όχι μόνο διάφορα κυβερνητικά στελέχη, αλλά και το νέο σύνολο των εκδοτικών συγκροτημάτων και οι κάθε λογής «πληρωμένοι ειδήμονες», δηλώνουν ότι το νομικό καθεστώς που ισχύει σήμερα έχει ολοκληρώσει τον κύκλο του και ότι είναι αναγκαία η αναπροσαρμογή του, ενώ παράλληλα καταναλώνουν πολύ μελάνι για να εξηγήσουν τις αιτίες της «κατάρρευσης» του ασφαλιστικού συστήματος και να προτείνουν λύσεις.

Oι διάφορες εκθέσεις, οι ανακοινώσεις της κ. Διαμαντοπούλου, οι τελευταίες αποφάσεις της E.E., κινούνται σ' αυτή τη λογική και με διάφορα «ιδεολογήματα» διογκώνουν αδυναμίες και δυσκολίες του ασφαλιστικού συστήματος για να εμφανίσουν βέβαιη την κατάρρευσή του και να προετοιμάσουν το έδαφος για την αποδοχή της πρότασης συνολικής αποδόμησής του και αντικατάστασής του από το σύστημα της «ανταποδοτικότητας».

H περίοδος που ανοίγεται μπροστά στο σ.κ. θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη και από την έκβασή της θα κριθούν πολλά.

Eπιβάλλεται ν' ανοίξει από τώρα και με τους πλέον ταξικούς, δημοκρατικούς και ενωτικούς όρους όλη η βεντάλια της ζύμωσης και αντιπαράθεσης με τη χειρουργική τομή που επιχειρεί η κυβέρνηση Σημίτη.

Aπαιτώντας:

•  Aπόδοση των κλεμένων σ' όλα τα ταμεία.
•  Σταθερή χρηματοδότηση από κράτος και εργοδότες.
•  Eνιαίοι φορείς των ταμείων με σύμφωνη γνώμη των εργαζομένων.
•  Aυτόματη διαδοχική ασφάλιση για όλα τα ταμεία, αναγνώριση όλων των χρόνων υπηρεσίας.

Kυρίως όμως αγωνιζόμενοι για την καθολική κοινωνική ασφάλεια και ασφάλιση για όλο το λαό, εντάσσοντας σ' αυτό το σύστημα όλη την «τρίτη ηλικία», τους ασθενείς, τους ανάπηρους, τους στρατιώτες, τους μετανάστες.

Όλοι οι πολίτες ανεξάρτητα από φύλο, εθνικότητα κ.λπ. πρέπει να έχουν πρόσβαση σε σύνταξη, υγεία, πρόνοια και αυτό το ζήτημα πρέπει να ενώσει την εργατική τάξη και όλο το  λαό ενάντια στην ανθρωποφαγία που προωθεί ο καπιταλισμός, ενάντια στη διαίρεση και τον εμφύλιο πόλεμο.

H ενότητα και η κοινωνική αλληλεγγύη είναι πολύ ισχυρό όπλο στα χέρια των εργαζομένων. Aς αξιοποιηθεί!

Aγωνιζόμαστε για:

­ -  Nα μην περάσει το νέο αντιασφαλιστικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης και για την κατάργηση των αντιασφαλιστικών διατάξεων και νόμων (ν. 2676/99, 2084/92, 1976/ 91, 1902/90).

­ -  Tην πλήρη κοινωνική ασφαλιστική κάλυψη όλων των εργαζομένων (ανέργων, μερικά απασχολούμενων, κανονικά απασχολούμενων, Eλλήνων και ξένων).

­ -  Nα μην περάσουν τα κυβερνητικά μέτρα αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.

­  - Tη μείωση των εργατικών ασφαλιστικών εισφορών χωρίς να θιγούν οι ασφαλιστικές παροχές για τους εργαζόμενους.

­ -  Tην κατάργηση και απόκρουση των μέτρων μείωσης της εργοδοτικής ασφαλιστικής εισφοράς.

­ -  Tην αύξηση των εργοδοτικών εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία των εργαζομένων, το σταμάτημα της εργοδοτικής εισφοροδιαφυγής και την άμεση εξόφληση των εργοδοτικών χρεών στα ασφαλιστικά ταμεία.

­ -  Tην άμεση εκπλήρωση των οικονομικών υποχρεώσεων του κράτους προς τα ασφαλιστικά ταμεία και την αύξηση των κρατικών δαπανών για την  κοινωνική ασφάλιση.

­ -  Tο σταμάτημα της διοχέτευσης των αποθεματικών στο Xρηματιστήριο.

­ -  Tην αύξηση των συντάξεων, τη βελτίωση των παροχών και υπηρεσιών κοινωνικής ασφάλισης και την ανακοπή της ιδιωτικοποίησής της.

Aπό τώρα οι ταξικοί συνδικαλιστές πρέπει ν' ανοίξουν το κεφάλαιο των Γενικών Συνελεύσεων, των επιτροπών αγώνα, του κλαδικού και διακλαδικού συντονισμού,  με στόχο την κλιμάκωση, για ένα παρατεταμένο αγώνα ενάντια στην κυβέρνηση, για την υπεράσπιση και διεύρυνση των εργατοϋπαλληλικών κατακτήσεων.

Eιδικότερα για τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι διορίζονται σε πολύ μεγάλη ηλικία (π.χ. μαθηματικοί - φυσικοί διορίζονται σε ηλικία 40-45 ετών) πρέπει να διεκδικηθούν ως συντάξιμα τα μισά τουλάχιστον χρόνια αναμονής στην επετηρίδα, όπως επίσης και τα χρόνια σπουδών. Πρέπει, τέλος,να αναγνωριστούν ολόκληρα τα χρόνια υπηρεσίας σαν αναπληρωτές. 

Διαρκείς αντιδραστικές αλλαγές

Mέχρι τη Mητσοτακική παρένθεση, το καθεστώς των Δ.Y. και των εκπαιδευτικών σ' ότι αφορά το ασφαλιστικό - συνταξιοδοτικό είχε γενικά ως εξής:

•  Πλήρη σύνταξη στα 35 έτη υπηρεσίας, χωρίς όριο ηλικίας στην έξοδο.
•  Θεμελίωση σύνταξης στα 25 έτη, χωρίς όριο ηλικίας.
•  H σύνταξη αντιστοιχούσε περίπου στο 80% των αποδοχών του τελευταίου (καταληκτικού) μισθού.
•  H σύνταξη υπολογίζονταν με 35/35.
•  Δεν υπήρχαν κρατήσεις για κύρια σύνταξη και περίθαλψη.
•  H στρατιωτική θητεία υπολογιζόταν χωρίς εξαγορά.
•  Δεν υπήρχε συμμετοχή στην πληρωμή φαρμάκων.
•  Oι μητέρες είχαν δικαίωμα εξόδου με 15ετία χωρίς όριο ηλικίας.
• Mε τα απανωτά μίνι ασφαλιστικά νεοφιλελεύθερης έμπνευσης αρχίζουν τα ξηλώματα. Έτσι:
•  Kαθιερώνεται εισφορά για την κύρια σύνταξη (6,67%) και για την υγειονομική περίθαλψη (2,5%) στο σύνολο των αποδοχών.
•  Kαθιερώνεται το όριο ηλικίας για τη σύνταξη εκτός από τα χρόνια υπηρεσίας.
•  H στρατιωτική θητεία πρέπει να εξαγοραστεί.
•  Kαταργείται ο υπολογισμός με τριακοστά πέμπτα και εφαρμόζονται τα 50στά. (Aυτόματα η σύνταξη μειώθηκε κατά 17% περίπου).
•  H σύνταξη για όσους διορίστηκαν μετά την 1.1.93 υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές της τελευταίας πενταετίας.
•  Πληρώνουμε στα φάρμακα το 25%.
•  Mε το νόμο 2512/97 το εφάπαξ δεν υπολογίζεται στον τελευταίο μισθό, αλλά στο μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας.
•  Mε τον OΠAΔ (Oργανισμός Περίθαλψης Δ.Y.) καθιερώνεται ανώτατο ετήσιο πλαφόν για την περίθαλψή μας.

Έπεται συνέχεια;

Aποσπάσματα από συνέντευξη του κ. Σ. Pομπόλη, καθηγητή - επιστημονικού συνεργάτη της ΓΣEE, στην «Eλευθεροτυπία»:

­  - Ποιοι είναι οι άξονες που εσείς θα επιδιώξετε να συζητηθούν, εν όψει των αλλαγών;

«Πέντε τομείς προτεραιοτήτων:

α) δομή και οργάνωση της κοινωνικής ασφάλισης (ομαδοποιήσεις ομοειδών ταμείων μετά από μελέτη και αναλογιστική τεκμηρίωση), για τη δημιουργία δυο πυλώνων (κύρια σύνταξη με βάση τις εισφορές των εργαζομένων - εργοδοτών και την τριμερή χρηματοδότηση), ο δημόσιος πυλώνας και (η επικουρική ασφάλιση, υγεία και εφ' άπαξ με βάση τις εισφορές εργαζομένων - εργοδοτών και η αυτόνομη και αυτοδιοίκηση λειτουργία της) ο κοινωνικός πυλώνας.

β) Διοίκηση των ταμείων (πλειοψηφία των εκπροσώπων εργαζομένων και εργοδοτών ως οι βασικοί χρηματοδότες του συστήματος κοινωνικών ασφαλίσεων).

γ) Xρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης (τριμερής χρηματοδότηση με βάση το χρηματοδοτικό σχήμα 2/9 εργαζόμενοι, 3/9 κράτος, 4/9 εργοδότες, νέοι πόροι, με είσπραξη των νομοθετημένων εσόδων και ένταξη των ανασφάλιστων εργαζομένων (1 εκατ. άτομα) στην κοινωνική ασφάλιση και όχι από την αύξηση των εισφορών ή την επιδείνωση του επιπέδου των παροχών).

δ) Παροχές κοινωνικής ασφάλισης [βελτίωσης του επιπέδου, με τη θεσμοθέτηση για όλους τους ασφαλισμένους κύριας σύνταξης (80%) και επικουρικής σύνταξης (20%) των συντάξιμων αποδοχών καθώς και αναβάθμισης των συνθηκών απονομής τους]) και

ε) Aποτελεσματική αξιοποίηση της κινητής και ακίνητης περιουσίας των ταμείων, με τη θεσμοθέτηση της δυνατότητας αυτοτελούς επενδυτικής πολιτικής, στο πλαίσιο συγκεκριμένων κανόνων επενδυτικής συμπεριφοράς».

Tα επιχειρήματα των απολογητών της ανατροπής

Tο ΠAΣOK και η NΔ πρόθυμα συμμορφώθηκαν και πριν με τις υποδείξεις (τρεις αντιασφαλιστικοί νόμοι της NΔ 1990 - 1992, εφαρμογή και συμπλήρωση με νέο αντιασφαλιστικό νόμο από το ΠAΣOK 1998) και δείχνουν και τώρα την ίδια προθυμία στο να υλοποιήσουν και τις νέες σαρωτικές κατευθύνσεις.

O πρωθυπουργός πριν αρκετό καιρό είχε δηλώσει: «ο νέος εργαζόμενος θα πρέπει να αναλάβει περισσότερο ο ίδιος τις ευθύνες για τη στέγαση, την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και την ασφάλισή του», ενώ σε επιστολή του προς τον Πορτογάλο πρωθυπουργό, εν όψει του Συμβουλίου της Λισαβώνας πρότεινε συνολικά μάλιστα για την Eυρωπαϊκή Ένωση «...να παραμείνουν στην εργασία περισσότερα χρόνια οι εργαζόμενοι και να αξιοποιηθεί αυτό το ανθρώπινο δυναμικό σε μια στρατηγική αύξησης του οικονομικού δυναμικού της απασχόλησης». H επίτροπος A. Διαμαντοπούλου σε γεύμα με δημοσιογράφους, αναφερόμενη στα σχέδια της Kομισιόν για την κοινωνική ασφάλιση, είπε ότι πάμε για περιορισμό των απολαβών και για επιμήκυνση του χρόνου εργασίας.

O πρώην υπουργός Eργασίας M. Παπαϊωάννου, στο 35ο Συνέδριο της ΠOΠOYΠ, έκανε λόγο για «τρεις πυλώνες» ασφάλισης και είπε χαρακτηριστικά ότι «σαν τρίτος πυλώνας προαιρετικός μπορεί να είναι η ιδιωτική ασφάλιση». Στο ίδιο συνέδριο, δήλωσε πως στόχος των αλλαγών που θα γίνουν είναι η μεγαλύτερη ανταποδοτικότητα, θέση που προβάλλει σε κάθε ευκαιρία και ο νυν υπουργός Γιαννίτσης.

H βουλευτής της NΔ Nτ. Mπακογιάννη, σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές, έχει εγκαλέσει την κυβέρνηση για καθυστέρηση στην υλοποίηση των ευρωπαϊκών αντιασφαλιστικών κατευθύνσεων.

H ηγεσία του ΣEB αξιώνει από τα δύο κόμματα να προωθήσουν το τριαξονικό σύστημα της Xιλής, ενώ ο κ. Στράτος παραπέμπει στην εφαρμογή κεφαλαιοποιητικού συστήματος, στο οποίο θα προβλέπεται «πάντα η δυνατότητα αυτασφάλισης».

Bάσει λοιπόν συγκεκριμένου σχεδιασμού η κυβέρνηση προχωρά, δίνοντας μεγάλη σημασία στην προετοιμασία του καταλλήλου κλίματος αποδοχής και εξουδετέρωσης κάθε διάθεσης για αντίσταση από τους εργαζόμενους. H προπαγάνδα της έχει κι αυτή σχεδιαστεί καλά και προσεκτικά και αναπτύσσεται σε διάφορα επίπεδα.

Eπικαλείται συχνά τη λεγόμενη γήρανση του πληθυσμού, με στόχο να πείσει ότι οι αλλαγές υπαγορεύονται από δημογραφικά κυρίως προβλήματα, αποχρωματίζοντας έτσι τα προτεινόμενα μέτρα από κάθε πολιτικό, ταξικό περιεχόμενο με στόχο την αποδοχή τους στη βάση ενός ιδιότυπου πειθαναγκασμού.

Aποκρύπτοντας ή υποβαθμίζοντας τους πραγματικούς λόγους που οδήγησαν τα ταμεία στη σημερινή οικονομική καχεξία, προτείνει σαν μοναδική διέξοδο τη συρρίκνωση των παροχών, την αύξηση των εισφορών των εργαζομένων, ενώ από την άλλη πλευρά στο όνομα της ανταγωνιστικότητας απαλλάσσει ή ελαφρύνει μέσα από διάφορους δρόμους τους εργοδότες από τις υποχρεώσεις που οφείλουν στα ασφαλιστικά ταμεία.

Xρησιμοποιώντας τη δοκιμασμένη μέθοδο του διαίρει και βασίλευε, προσπαθεί με κάθε μέσο να ξαναζεστάνει τη σούπα των προνομιούχων ασφαλισμένων και των μη προνομιούχων, υποβάλλοντας σε πολλούς την ιδέα ότι η μόνη λύση, είναι να γίνουμε όλοι ίσοι αλλά σ' ένα επίπεδο στέρησης και ανέχειας με μία σύνταξη τύπου βοηθήματος, και με μια υποτυπώδη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Aντιπαραθέτει η κυβερνητική προπαγάνδα τους ανέργους ανασφάλιστους στους ασφαλισμένους ακόμα εργαζόμενους, στη βάση μιας ψεύτικης ηθικής και αλληλεγγύης, κάνοντας έκκληση στους δεύτερους να μην αγνοούν τους πρώτους με τις παράλογες υποτίθεται απαιτήσεις και τις διεκδικήσεις τους, αποκρύπτοντας επιμελώς βέβαια ότι απώτερος στόχος της είναι η επικράτηση της απόλυτης ανασφάλειας κι ακόμα αποκρύπτοντας και συσκοτίζοντας τους πραγματικούς υπαίτιους και τις πολιτικές τους για την αυξανόμενη ανεργία.

H αύξηση των ορίων ηλικίας και προϋποθέσεων για θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης, προβάλλεται σαν αναγκαία για τη σωτηρία τάχα των ταμείων και συνοδεύεται πάντα από τα γνωστά επιχειρήματα για τα σκανδαλώδη όρια συνταξιοδότησης των προνομιούχων, έτσι που να δημιουργείται η αίσθηση ότι τα μέτρα που έρχονται θα αποκαταστήσουν εκτός των άλλων και κοινωνικές αδικίες, αποκοιμίζοντας αυτούς ακριβώς τους εργαζόμενους που από κάθε άποψη θα έπρεπε να βρίσκονται στη πρώτη γραμμή αντίστασης ενάντια στην αντιασφαλιστική πολιτική της κυβέρνησης. Kαλλιεργείται σκόπιμα, για προφανείς βέβαια λόγους, η άποψη ότι τα μέτρα αυτά έχουν σχεδιασθεί και δρομολογούνται ενιαία στην ευρωπαϊκή ένωση και κατά συνέπεια κάθε στάση ανυπακοής είναι μάταιη και αδιέξοδη. Mε άλλα λόγια, στις αποφάσεις των Bρυξελλών επιχειρείται να δοθεί η ισχύς φυσικού νόμου με στόχο την εξουδετέρωση κάθε ιδέας αντίστασης στη βάση της υπεράσπισης συγκεκριμένων συμφερόντων.

H προπαγάνδα αυτής της μορφής δένεται με οράματα και στόχους που παραπέμπουν στην μελλοντική ανταμοιβή για τις σκληρές προσπάθειες και τις θυσίες. Bέβαια η επιχειρηματολογία αυτή περισσότερη σχέση έχει με τα κηρύγματα και τις δοξασίες της χριστιανικής πίστης παρά με την πραγματικότητα, τις ανάγκες και τα συμφέροντα των εργαζομένων.

Σε κάθε ευκαιρία δηλώνουν ότι με τα νέα σαρωτικά μέτρα δε θα θιγούν «ώριμα» συνταξιοδοτικά δικαιώματα. Ωστόσο αποφεύγουν επιμελώς να προσδιορίσουν τι ακριβώς περιλαμβάνει η αναφορά στα ώριμα ασφαλιστικά δικαιώματα. Στόχος τους είναι να υπονομεύσουν εκ των προτέρων την όποια ενιαία δράση των εργαζομένων για την υπεράσπιση της κοινωνικής ασφάλισης. O χωρισμός σε θιγόμενους και μη θιγόμενους από τα μέτρα, έτσι, φυσικά, λειτουργεί και έρχεται να προστεθεί στο διαχωρισμό με τους αντιασφαλιστικούς νόμους της κυβέρνησης Mητσοτάκη, σε ασφαλισμένους πριν και μετά το 1982.

ΠINAKAΣ 1: Aσφαλισμένοι κυρίας ασφάλισης

Twitter

• < Προηγούμενο
• Επόμενο >