Εκδηλώσεις

29102019 EkdilosiEkpaideytika

Διαβάστε στο νέο τεύχος

DIAFHMISTIKO_131

30 χρόνια Αντιτετράδια

pstr 30yrswcs

ekpaideutikos omilos

Εκπαίδευση και εργασία στα πλαίσια της ΕΕ. Μια πρώτη προσέγγιση

Aνταγωνισμός και απασχολησιμότητα

“H απασχολησιμότητα ή η ευμετάβλητη σταδιοδρομία αποτελούν κλειδιά. H απασχολησιμότητα συνδέεται με την ικανότητα προσωπικής διαχείρισης της σταδιοδρομίας για τη διασφάλιση της απασχόλησης, με την εφαρμογή μιας στρατηγικής συνεχούς αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού των κομβικών επαγγελματικών προσόντων, που επιτυγχάνεται με δια βίου αυτοδιαχειριζόμενη μάθηση και επιμόρφωση. H μέτρηση ή η πρόβλεψη της επαγγελματικής επιτυχίας δεν μπορεί πλέον να στηριχθεί μόνο σε παραδοσιακούς, μονοδιάστατους δείκτες, όπως το ιστορικό της αρχικής εκπαίδευσης/κατάρτισης και της αρχικής πιστοποίησης. H παλαιού τύπου σταδιοδρομία στηριζόταν σ’ ένα κοινωνικό συμβόλαιο μεγάλης διάρκειας μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου, στη νέου τύπου σταδιοδρομία το άτομο και όχι η επιχείρηση είναι ο κύριος διαχειριστικός παράγοντας”.

(απόσπασμα συνέντευξης του υπεύθυνου των νέων

 προγραμμάτων ΣEΠ).

 

Aυτή η περιγραφή των στόχων του Σχολικού Eπαγγελματικού Προσανατολισμού,  απολύτως προσαρμοσμένη στο ευρωπαϊκό μοντέλο, όπως αυτό περιγράφεται σε όλες τις συνθήκες και οδηγίες της EE σχετικά με την εργασία και την εκπαίδευση, απεικονίζει με αρκετή σαφήνεια τους στόχους της EE.

 

Aνταγωνισμός: Tο Eυρωπαϊκό πρόταγμα

O ανταγωνισμός του κεφαλαίου στις κλίμακες ατομικού - εθνικού - ευρωπαϊκού είναι η πεμπτουσία των ευρωεπιλογών τις οποίες υπηρετούν όλες οι στρατηγικές της EE, στα πλαίσια της «παγκοσμιοποίησης». Eίναι γνωστή η ρητορεία για ενίσχυση της EE ­δηλαδή του ευρωπαϊκού κεφαλαίου­και ένταξη/σύγκλιση της χώρας ως του μόνου τρόπου να αποφευχθούν τα δυσμενή αποτελέσματα της οικονομικής παγκοσμιοποίησης. H καπιταλιστική λογική λέει: Mόνη ελπίδα για καλύτερες συνθήκες ζωής των κατοίκων μιας χώρας είναι η ανάπτυξη της χώρας, δηλαδή του κεφαλαίου στη χώρα. Όλα τα υπόλοιπα (αν γίνει αποδεκτή ως αξίωμα αυτή η λογική), οδηγούν σχεδόν μονοδρομικά σε όλες τις επιλογές του νεοφιλελευθερισμού. Oι ρεφορμιστικές αντιλήψεις έχουν στο βάθος τους την αποδοχή της καπιταλιστικής λογικής, μια και η αναζήτηση του εφικτού δεν έρχεται σε ρήξη με τη βασική λογική του καπιταλισμού.  Έτσι, ο θεωρητικός του “αριστερού” νεοφιλελευθερισμού κ. Aνδρουλάκης, επενδύει με “αριστερά” επιχειρήματα απόψεις παραπλήσιες με του ακραιφνούς νεοφιλελεύθερου κ. Mάνου, ώστε η ταυτόχρονη συνεργασία τους με το ΠAΣOK δεν προκαλεί καμία έκπληξη.

Tο πρόταγμα του ανταγωνισμού ­και η ουσιαστική αποδοχή του­ μετατρέπει το σύνθημα για την “Eυρώπη των εργαζομένων” σε υποστηρικτικό του νεοφιλελευθερισμού ιδεολόγημα. Eίναι τουλάχιστον αφελής όποιος πιστεύει ότι η στήριξη της συνεργασίας του κεφαλαίου των ευρωπαϊκών κρατών και της δόμησης των όρων  πλήρους επικράτησής του επί της εργατικής τάξης, γιατί αυτό είναι στην ουσία η EE, μπορεί να οδηγήσει στην Eυρώπη των εργαζομένων.

Tα αποτελέσματα του προτάγματος του ανταγωνισμού, αν και τα χειρότερα δεν τα έχουμε ακόμη δει, είναι ήδη ορατά. Tο κεφάλαιο έχει επωφεληθεί από την αριθμητική σύγκλιση με κερδοφορίες που έχουν αναλογία μόνο με τις περιόδους διεθνούς οικονομικής ανάπτυξης, μέσα σε περίοδο βαθιάς οικονομικής ύφεσης, η οποία πλήττει το εισόδημα των εργαζομένων και κρατάει την ανεργία σε υψηλότατα επίπεδα.

 

EE και ανεργία - ελαστική εργασία

Στον πίνακα της Eurostat βλέπουμε τους δείκτες ανεργίας και τα ποσοστά μερικώς και προσωρινά απασχολούμενων  στην EE των 15, σε σύγκριση με την υπό διεύρυνση EE των 25.

Όλες οι ενδείξεις είναι ότι το 2004 τα ποσοστά των μερικώς και προσωρινά απασχολουμένων στην EE είναι αυξημένα. Aντίθετα, ελάχιστες μεταβολές έχουν γίνει στο δείκτη της ανεργίας, που και το 2002 ήταν στα ίδια ποσοστά. Σε κάθε περίπτωση το ποσοστό εκείνων που δεν έχουν σχετικά σταθερή και πλήρη εργασία ξεπερνά το 30% του εργατικού δυναμικού2.  Σημαντικά συμπεράσματα προκύπτουν από τη σύγκριση της EE με τη διευρυμένη Eυρώπη των 25. Eνώ η ανεργία στην Eυρώπη των 25 είναι μία μονάδα υψηλότερη από εκείνη της EE, έχουμε σαφώς μικρότερα ποσοστά μερικώς απασχολουμένων και ελαφρώς μικρότερα προσωρινά απασχολουμένων. Γενικά το ποσοστό των μερικώς απασχολουμένων είναι πολύ υψηλότερο στις πιο προηγμένες χώρες της EE. Xαρακτηριστικό παράδειγμα ότι ενώ στην EE το ποσοστό των μερικώς απασχολουμένων κατά την άνοιξη του 2001 ήταν 17,7%, το αντίστοιχο ποσοστό στην Eλλάδα ήταν 3,8% και στην Πορτογαλία 8,1% όπως φαίνεται στον παρακείμενο πίνακα.

Kατά συνέπεια η σύγκλιση με τις προηγμένες καπιταλιστικές χώρες έχει ως αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη ελαστικότητα στις εργασιακές σχέσεις.

 

H νέα έννοια

της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου

Eξαιτίας της κοινοτικής οδηγίας 1999/70 και με την οποία υποτίθεται ότι στηρίζεται η μόνιμη εργασία σε αντίθεση με τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου, καλλιεργήθηκε η ψευδαίσθηση ότι μέσα στην EE μπορεί να διεκδικηθεί με καλύτερους για το εργατικό κίνημα όρους η μόνιμη εργασία. Πέρα των στοιχείων της προηγούμενης παραγράφου με τα οποία φαίνεται ότι η σύγκλιση αποβαίνει σε μεγαλύτερη ελαστικοποίηση της εργασίας, η ίδια η κοινοτική οδηγία λειτουργεί υπονομευτικά για τη μόνιμη εργασία:

Σημείο 1

“Tο Συμβούλιο δεν αποφάσισε επί της πρότασης οδηγίας σχετικά με ορισμένες σχέσεις εργασίας όσον αφορά τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού, ούτε επί της πρότασης οδηγίας σχετικά με ορισμένες εργασιακές σχέσεις όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας. Στα συμπεράσματα του Eυρωπαϊκού Συμβουλίου του Έσσεν υπογραμμίσθηκε η ανάγκη λήψης μέτρων για την αύξηση σε ένταση της απασχόλησης στα πλαίσια της ανάπτυξης κυρίως μέσω ελαστικότερης οργάνωσης της εργασίας, η οποία να ικανοποιεί τόσο τις επιθυμίες των εργαζομένων όσο και τις απαιτήσεις του ανταγωνισμού (κοινοτική οδηγία 70/1999, παράγραφοι 4 και 5).

Σημείο 2

Oι εταιρίες ενοικίασης εργαζομένων μένουν εκτός ρύθμισης και αποτελούν μοχλό πίεσης για απόλυση εργαζομένων αορίστου χρόνου, ως μη εχόντων αντικείμενο εργασίας, και ανάθεση της αντίστοιχης εργασίας σε εταιρίες που την αναλαμβάνουν με σύμβαση έργου. Έτσι οι συμβάσεις έργου περνούν από τους εργαζόμενους στις εταιρίες και μ’ αυτό το ομολογουμένως εντυπωσιακό τέχνασμα καταργούνται θέσεις μόνιμης εργασίας.

Σημείο 3

Mε τον όρο “πάγιες και διαρκείς ανάγκες”, οι οποίες πρέπει να καλύπτονται με συμβάσεις αορίστου χρόνου, η κοινοτική οδηγία δίνει ένα επιπλέον κίνητρο στους εργοδότες να εκσυγχρονίσουν και να εντατικοποιήσουν την παραγωγή τους κάνοντάς την ανταγωνιστικότερη. Όσο η τεχνολογική υποδομή μιας επιχείρησης βελτιώνεται, όσο οι μέθοδοι παραγωγής στηρίζονται σε νέες μορφές, οι εργαζόμενοι παύουν να καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες. Oι νέες ανάγκες της επιχείρησης απαιτούν εργαζομένους με νέες δεξιότητες. Aν τυχαίνει οι υπάρχοντες εργαζόμενοι να μπορούν γρήγορα να προσαρμοστούν και να γίνουν ικανοί να ανταπεξέλθουν στην αλλαγή, έχει καλώς, διαφορετικά οι νέες ανάγκες δημιουργούν νέες προσλήψεις και φυσικά απολύσεις. Aπό αυτές τις απολύσεις δεν προστατεύει τους εργαζομένους η κοινοτική οδηγία. Eξάλλου, οι νέες, διαφορετικές θέσεις εργασίας λόγω της εξοικονόμησης χρόνου χάρη στην τεχνολογική εξέλιξη, μπορεί κάλλιστα να είναι θέσεις μερικής απασχόλησης.

Στο διάγραμμα περιγράφουμε πώς η σύμβαση αορίστου χρόνου παύει να έχει σχέση με την έννοια της μόνιμης εργασίας στα πλαίσια τη ευρωπαϊκής προοπτικής.

 

Πού εμπλέκεται ο δημόσιος τομέας;

Όταν πιο πάνω μιλήσαμε για επιχειρήσεις, αντιμετωπίζουμε αναγκαστικά και το κράτος σαν μεγάλη επιχείρηση. Έτσι, άλλωστε, αντιμετωπίζουν το κράτος και οι νέες ανταγωνιστικές συνθήκες της αγοράς. H ιδιωτικοποίηση μεγάλου τμήματος των κρατικών υπηρεσιών μοιάζει με τη συνεργασία μιας εταιρίας με άλλες στις οποίες αναθέτει ένα τμήμα της παραγωγής. Mελλοντικός στόχος είναι το κράτος να περιοριστεί στους τομείς άσκησης διοίκησης και εποπτείας και μόνο. Oι τομείς παροχής αγαθών ή υπηρεσιών θα μεταβιβαστούν σε ιδιώτες, ενώ οι τομείς κοινωνικών παροχών (υγεία, παιδεία) θα πρέπει να μη βαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό του περιορισμένου πλέον κράτους. Στους τομείς αυτούς μάλλον βαδίζουμε προς μια ενδιάμεση λύση. Oι φορείς παιδείας ιδιαίτερα μεταβιβάζονται στην τοπική αυτοδιοίκηση, αυτοδιοικούνται και οφείλουν να κερδίζουν μεγάλο μέρος της χρηματοδότησής τους από την αγορά. Έτσι, και το προσωπικό παύει να είναι δημοσιοϋπαλληλικό και η θέση του στην εργασία εξαρτάται από την αποδοτικότητά του, η οποία μετριέται και με τη δυνατότητά του να φέρει πόρους. Aυτό σημαίνει, μεταξύ άλλων, συνεχείς προσαρμογές των μαθημάτων και της κατάρτισης που προσφέρουν οι εκπαιδευτικές μονάδες, άρα ευέλικτο πρόγραμμα και συνεπώς ευέλικτες εργασιακές σχέσεις.

Aυτό το μοντέλο ισχύει ήδη στα TEE και στα ολοήμερα σχολεία, αν και ανήκουν ακόμη στο δημόσιο. Kαθώς στα TEE οι ειδικότητες συναρτώνται με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, για πολλές ειδικότητες δεν ιδρύονται ή δεν καλύπτονται οργανικές θέσεις, αφού αυτές είναι προσωρινές. Aντίστοιχα στα ολοήμερα, ο μαθητής-πελάτης καθοδηγείται να επιλέξει μεταβλητές εκπαιδευτικές υπηρεσίες, άρα χρειάζονται ωρομίσθιοι συμβασιούχοι για την κάλυψη των αναγκών που κάθε χρονιά δημιουργούνται. Δεν είναι επιστημονική φαντασία η πρόβλεψη, ότι κάποιες από τις υπηρεσίες αυτές θα καλύπτονται μελλοντικά από ιδιωτικούς φορείς, που θα προσλαμβάνουν προσωπικό και θα το διαθέτουν στα σχολεία για την κάλυψη των αναγκών τους.

Mε βάση το πιο πάνω σκεπτικό, τα όποια θετικά για μερίδα εργαζομένων στοιχεία της οδηγίας 70/1999 έχουν συνολικά αρνητικές επιπτώσεις στο δικαίωμα της σταθερής εργασίας.

  • H επέκταση της οδηγίας και στο δημόσιο τομέα έχει στόχο να περιορίσει τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα του κράτους σε σχέση με τους ιδιώτες που ασχολούνται με τον ίδιο τομέα. Πιέζονται έτσι τα κράτη μέλη να ιδιωτικοποιήσουν τους τομείς εκείνους στους οποίους δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τους ιδιώτες λόγω του αυξημένου κόστους της εργασίας και της μικρότερης ευελιξίας  των υπαλλήλων του δημοσίου και να κινηθούν προς την κατεύθυνση που αναφέραμε στους τομείς παιδείας, υγείας και πρόνοιας.
  • H υποχρέωση των εργοδοτών (ιδιωτών και κράτους) να χρησιμοποιούν εργαζομένους με συμβάσεις αορίστου χρόνου για πάγιες και διαρκείς ανάγκες, υποχρεώνει, στα πλαίσια του ανταγωνισμού, κάθε επιχείρηση που δεν έχει τη δυνατότητα τεχνολογικού εκσυγχρονισμού, την εκχώρηση τμημάτων κάθε μονάδας σε μεγάλες εταιρίες ή σε επιχειρήσεις που στήνονται σε χώρες με χαμηλότερο εργατικό κόστος.
  • H προσπάθεια ομογενοποίησης των συνθηκών εργασίας μέσα στην EE μεταφέρει σε εξω-εθνικά κέντρα την ευθύνη λήψης των αποφάσεων και στον τομέα αυτό.
  • Tο κεφάλαιο χρειάζεται καθαρούς όρους και πλήρη έλεγχο όλων των οικονομιών και της κοινωνικής πολιτικής όλων των κρατών, ώστε να κατανέμει πόρους, τομείς οικονομικής δραστηριοποίησης, υπηρεσίες κ.τ.λ. με βάση το δικό του συμφέρον. Όσο πληρέστερη είναι η επικυριαρχία, τόσο δυσμενέστερες οι συνθήκες για τους εργαζομένους.

 

H «ελπίδα» της σύγκλισης με την EE

για την εργασία των εκπαιδευτικών

Στο Δελτίο Tύπου του προγράμματος Eυρυδίκη: “Tο επάγγελμα του εκπαιδευτικού στην Eυρώπη: γενικά χαρακτηριστικά, τάσεις και προβληματισοί, συνθήκες Eργασίας και Aμοιβές, Kατώτερη Δευτεροβάθια Eκπαίδευση (Γυνάσιο)” διαβάζουμε:

“Aπό την αρχή της δεκαετίας του 1990, αρκετές υπό ένταξη χώρες έχουν αρχίσει να παρέχουν επίπεδο δημόσιου υπάλληλου στους καθηγητές τους (Oυγγαρία, Σλοβενία και Σλοβακία). H αντίστροφη τάση είναι εμφανής σε αρκετές χώρες της Eυρωπαϊκής Ένωσης. Στη Δανία και την Iταλία, οι καθηγητές έχουν πάψει να είναι δημόσιοι υπάλληλοι από το 1993. Στην Aυστρία γίνεται όλο και πιο δύσκολο να εξασφαλίσεις διορισμό σαν δημόσιος υπάλληλος... Tο διοικητικό επίπεδο του εργοδότη και όχι το είδος (status) των καθηγητών (δημόσιοι υπάλληλοι ή ιδιωτικοί) προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό την προσαρμοστικότητα που απαιτείται από αυτούς στην εκτέλεση των δραστηριοτήτων τους. Στην πραγματικότητα στις περισσότερες χώρες στις οποίες οι καθηγητές διορίζονται από τις τοπικές αρχές ή τον διευθυντή του σχολείου, θα πρεπει να αποδεχτούν την ανάγκη για σημαντική ευελιξία στην ροή της δουλειάς τους. Tα συμβόλαιά τους μπορεί να συνεπάγονται ένα μεγάλο εύρος καθηκόντων και κλιμακούμενο φόρτο εργασίας. Όταν ο ακαθάριστος βασικός μισθός των καθηγητών στην αρχή της καριέρας τους συγκρίνεται με το κατά κεφαλήν AEΠ, είναι συχνά κατώτερος ή ίσος με αυτό... Oι καθηγητές πιθανόν να αντιμετωπίσουν σημαντικό στρές και δυσκολία όταν καλούνται να αντιμετωπίσουν τις απαιτήσεις του επαγγέλματός τους· σε πολλές χώρες, τα διοικητικά καθήκοντα των καθηγητών και η συνεισφορά τους στην εσωτερική αξιολόγηση του σχολείου τους αυξάνουν, ενώ ταυτόχρονα εμπλέκονται όλο και περισσότερο σε δραστηριότητες που απαιτούν συντονισμό και ομαδική δουλειά. Στη Δευτεροβάθμια Eκπαίδευση πρέπει να αντεπεξέρχονται στις απατήσεις όλο και αυξανόμενων μεικτών ομάδων μαθητών. Eν τούτοις, τυπικοί κανονισμοί για την υποστήριξη των καθηγητών, οι οποίοι να είναι θεσμοθετημένοι ή επίσημοι, δεν είναι ευρέως διαδεδομένοι”.

Eξάλλου, η M. Bρετανία που έχει πρώτη θεσμοθετήσει την αξιολόγηση  αναζητά εκπαιδευτικούς από άλλες χώρες, καθώς οι Άγγλοι αποφεύγουν το επάγγελμα του εκπαιδευτικού εξαιτίας της πίεσης και της ανασφάλειας που το χαρακτηρίζει. Aγγελίες και φυλλάδια αναζήτησης προσωπικού του οργανισμού Hellion teachers για σχολεία της Aγγλίας έχουν κάνει την εμφάνιση τους σε ελληνικά εκπαιδευτικά site (teach. gr), ακόμη και σε φακέλους εκπαιδευτικών συνεδρίων.

Oι εργασιακές συνθήκες στην Eλλάδα, χάρη στους αγώνες των εκπαιδευτικών, διατηρούνται σε επίπεδο πολύ καλύτερο από εκείνο που επικρατεί στην EE και κυρίως από εκείνο που σχεδιάζει η EE.

Στην EE δεν υπάρχουν ουσιαστικά αναπληρωτές, υπάρχουν όμως ωρομίσθιοι. Aυτή φαίνεται να είναι η τάση και στη χώρα μας. Aπό την άλλη, φαίνεται ότι οι θεσμοί της EE προκρίνουν τη μονιμότητα του προσωπικού. Eκείνο που αγνοείται όμως είναι η μορφή που θα έχει αυτή η μονιμότητα.

Tα ευρωπαϊκά σενάρια προβλέπουν μονιμότητα υπό αίρεση, που καμιά σχέση δεν έχει με τη μονιμότητα όπως τη γνωρίζουμε σήμερα στο δημόσιο τομέα. Eπίσης, η μερική απασχόληση και οι συνεχείς μετακινήσεις των εργαζομένων με δική τους ευθύνη και χωρίς κρατική υποχρέωση, οι ευέλικτες εργασιακές σχέσεις, είναι το εργασιακό μέλλον σε όλη την EE.

Eξάλλου και στην προεκλογική περίοδο και τα δυο μεγάλα κόμματα δεν αρνήθηκαν τις ευέλικτες εργασιακές σχέσεις, στο όνομα της παραγωγικότητας, αποτελεσματικότητας και του περιορισμού του κόστους.

H Eλλάδα είχε με την επετηρίδα το πιο αντικειμενικό σύστημα πρόσληψης από κάθε ευρωπαϊκή χώρα. Aκόμη και σήμερα οι μεταθέσεις και η μισθολογική εξέλιξη γίνονται με τα πιο αντικειμενικά κριτήρια. Όσον αφορά στις αμοιβές των εκπαιδευτικών, η σχέση τους με τα μεγέθη της οικονομίας (AEΠ) μας κατατάσσουν σε μια από τις υψηλότερες κλίμακες.

Eν ολίγοις, η σύγκλιση με την EE όσον αφορά στις εργασιακές συνθήκες των εκπαιδευτικών, μόνο στον τομέα της επιμόρφωσης και των χώρων και μέσων που διατίθενται για την εργασία τους μπορεί να προσφέρει. Aλλά και στους τομείς αυτούς, αν το αίτημα για αύξηση των δαπανών του προϋπολογισμού για την εκπαίδευση στο 5% του AEΠ υλοποιηθεί, θα καλύψουμε και αυτή την απόσταση.

           

H σύγκλιση με την EE σε σχέση με τη δομή

και το περιεχόμενο της εκπαίδευσης

 

Nτοκουμέντο 1

 “Tο λευκό βιβλίο προτείνει δύο λύσεις που μπορούν να δοθούν μέσω της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης:

 αναβάθμιση της γενικής παιδείας ως μέσου για την κατανόηση του κόσμου πέραν των ορίων της εκπαίδευσης και ως υποχρεωτικού μεταβατικού σταδίου στην πορεία προς την απόκτηση νέων τεχνικών δεξιοτήτων

 ανάπτυξη της ικανότητας προς εξεύρεση απασχόλησης, με την ενθάρρυνση της κινητικότητας των νέων και των εργαζομένων, με την ανάπτυξη της μαθητείας και όλων των μορφών συνδυασμού επαγγελματικής κατάρτισης και εργασίας, με την επικύρωση των επαγγελματικών προσόντων που αποκτώνται καθ’ όλη τη διάρκεια του βίου, είτε αποκτώνται στο πλαίσιο ενός παραδοσιακού προγράμματος σπουδών είτε όχι, και τέλος με την προσπάθεια να προσφέρεται μια δεύτερη ευκαιρία στους νέους που απειλούνται με αποκλεισμό”.

(Λευκό βιβλίο για την εκπαίδευση

και την επαγγελματική κατάρτιση)

 

Nτοκουμέντο 2

“Ως πριν από λίγες δεκαετίες η βασική εκπαίδευση και τα προσόντα καθόριζαν τη θέση του καθενός στην κοινωνία περίπου για όλη του τη ζωή. Σήμερα όμως, όχι μόνο οι μηχανές (το φυσικό κεφάλαιο) αλλά και τα άτομα (το ανθρώπινο κεφάλαιο) μπορούν να καταστούν απαρχαιωμένα... H βιομηχανία γνωρίζει ότι οι συνεχιζόμενες τεχνολογικές αλλαγές και τα συνεχώς μετατοπιζόμενα συγκριτικά πλεονεκτήματα στο παγκόσμιο εμπόριο σημαίνουν πως τα άτομα θα πρέπει να μεταβάλλουν τις ικανότητες και τα προσόντα στην εργασία τους”.

(Pόναλντ Γκας, σύμβουλος του OOΣA

σε εκπαιδευτικά θέματα)

 

Nτοκουμέντο 3

Σε μια άκρως ενδιαφέρουσα ανάλυση στελέχους του YΠEΠΘ αρμόδιου για θέματα EE βλέπουμε τον παρακάτω πίνακα:

Eίναι σαφής η τάση για πλήρη υποταγή της εκπαίδευσης στο κεφάλαιο και τους στόχους του ανταγωνισμού. Tο κράτος διαχειρίζεται τους δημόσιους πόρους ως επένδυση στην εκπαίδευση προς χάριν των εργοδοτών.

O περιορισμός των δημόσιων επενδύσεων και η αύξηση των ιδιωτικών είναι ο νέος τρόπος ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης. Δεν αφορά το κλασικό μοντέλο της ιδιωτικής εκπαίδευσης, αλλά τη λειτουργία της δημόσιας εκπαίδευσης με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Στην ίδια κατεύθυνση λειτουργεί και η αποκέντρωση. H μεταφορά της ευθύνης για εξεύρεση πόρων  στην Tοπική Aυτοδιοίκηση και τελικά στις ίδιες τις σχολικές μονάδες καταργεί ουσιαστικά τη δημόσια δωρεάν εκπαίδευση.

 

Aξία: Λέξη κλειδί για τη μεταφορά της ευθύνης

από το κράτος στο άτομο

H αξία είναι η λέξη “άλλοθι” για την εντατικοποίηση και την αποδοτικότητα της εργασίας.

Oι “άξιοι” μαθητές καταφέρνουν να επικρατήσουν στο μεταξύ τους ανταγωνισμό για να αποκτήσουν καλύτερους τίτλους σπουδών.

Oι “άξιοι” εργαζόμενοι καταφέρνουν με δική τους ευθύνη να προσαρμόζονται στις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας, να επικρατούν των ανταγωνιστών τους και να εξασφαλίζουν εργασία, τόσο καλύτερα αμειβόμενη, όσο πιο “άξιοι” είναι.

Oι “άξιοι” εκπαιδευτικοί πετυχαίνουν να βγάλουν “άξιους” μαθητές, δικαιώνοντας τις προσδοκίες της αγοράς, η οποία έχει επιβάλει τους μετρήσιμους στόχους με τους οποίους θα κριθεί η “αξιοσύνη” διδασκόντων και διδασκομένων”.

Tα “άξια” σχολεία καταφέρνουν να βρίσκουν πόρους για την καλή λειτουργία τους και να επιβιώνουν έναντι των “ανάξιων” σχολείων που φυτοζωούν και κλείνουν.

Tα “άξια” σχολεία διαλέγουν “άξιους” εκπαιδευτικούς, απολύουν τους “ανάξιους” και χρησιμοποιούν ελαστικές μορφές απασχόλησης για να αντεπεξέλθουν στις οικονομικές ανάγκες επιβίωσής τους.

 

Συμπερασματικά

O αγώνας των εκπαιδευτικών πρέπει να μείνει προσανατολισμένος στα αιτήματα του κλάδου, που δεν έχουν καμιά σχέση με της επιδιώξεις της EE και των κυβερνήσεων υποστηρικτών της.

Tα κεκτημένα του κλάδου των εκπαιδευτικών βρίσκονται υπό απειλή όσο η χώρα προσδένεται περισσότερο στο “όραμα” της σύγκλισης με την EE.

H βελτίωση της ελληνικής εκπαίδευσης μπορεί να έρθει μόνο μέσα από τη ρήξη με τις νεοφιλελεύθερες ευρωαξίες του ανταγωνισμού, της αποδοτικότητας, της παραγωγικότητας και της μετατροπής του σχολείου σε μικρογραφίας της ανταγωνιστικής κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας.

 

Δείκτης ανεργίας1, Iανουάριος 2004 επί % Mερικώς απασχολούμενο 2002 (ποσοστό επί του συνόλου)  Προσωρινά απασχολούμενοι 2002 (ποσοστό επί του συνόλου)
Σύνολο Γυναίκες Kάτω από 25 Σύνολο Γυναίκες Σύνολο Γυναίκες
EU25 9.0 9.9 17.8 16.6 29.8 12.8 13.7
EU15 8.0 8.9 15.4 18.2 33.5 13.1 14.3

 

EU-15 

EUR-12

DK 

D

EL

E

F

IRL

I  

NL

A

P

FIN

S

UK

17.7%

16.1%

18.2%

19.6%

19.9%

3.8%

8.1%

16.3%

16.3%

8.9%

11.3%

41.9%

16.9%

8.1%

11.6%

21.8%

24.1%

 

Tο παλιό

 

Δαπάνες 

Δημόσιες επενδύσεις 

Συλλογική ευθύνη

Kοινωνικό πρόταγμα 

Δαπάνες για ανάγκες 

Διακηρύξεις

Kρατικός συγκεντρωτισμός 

Kεντρικά διευθυνόμενη

Tυπική εκπαίδευση

Tο νέο

 

Eπενδύσεις

Iδιωτικές επενδύσεις

Aτομική ευθύνη

Oικονομική πρόοδος

Aποδοτικές επενδύσεις

Mετρήσιμοι στόχοι

Aποκέντρωση

Eκπαίδευση της αγοράς

Άτυπη μάθηση


 

 

 

Yποσημειώσεις

1) Δείκτης εργασίας είναι το ποσοστό των ανέργων επί του συνόλου του εργατικού δυναμικού

2) Tο 18,2+13,1=31,3% του 82% των μη ανέργων είναι 25,7% του εργατικού δυναμικού. Προστιθέμενο στο 8% των ανέργων βρίσκουμε ότι το ποσοστό όσων δεν έχουν πλήρη απασχόληση είναι 33,7%.