Η ιδιωτική εκπαίδευση και οι εκπαιδευτικοί στο στόχαστρο της κυβερνητικής πολιτικής

Συνέντευξη με το Γιώργο Χριστόπουλο, γγ της ΟΙΕΛΕ

(Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Λαϊκός Δρόμος")

Το υπουργείο Παιδείας έφερε αυτές τις μέρες στη δημοσιότητα και στη Βουλή το νέο σχέδιο νόμου που βάζει αυτή τη φορά στο στόχαστρο την ιδιωτική εκπαίδευση. Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ένα σκληρό πακέτο μέτρων “δώρα” προς τους μεγαλοϊδιοκτήτες των ιδιωτικών σχολείων. Πρόκειται για μέτρα που σαρώνουν τις εργασιακές σχέσεις στην ιδιωτική εκπαίδευση, απελευθερώνοντας τις απολύσεις, ανοίγοντας το δρόμο σε μειώσεις μισθών. Παράλληλα η παρεχόμενη εκπαίδευση αποκτά ακόμα βαθύτερα εμπορευματικά χαρακτηριστικά. Οι προωθούμενες αλλαγές αποτελούν πρόκριμα για τις μελλοντικές εξελίξεις σε όλη την κλίμακα της εκπαίδευσης δημόσιας και ιδιωτικής.

Ο Λαϊκός Δρόμος συνομίλησε με το Γιώργο Χριστόπουλο, ιδιωτικό εκπαιδευτικό και Γενικό Γραμματέα της ΟΙΕΛΕ (Ομοσπονδία ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών Ελλάδος) για τις εξελίξεις αυτές.

Ερώτηση: Το υπουργείο Παιδείας προχωρά με πολύ ταχύ βηματισμό στην υλοποίηση σειράς μέτρων που πλήττουν την εκπαίδευση. Μετά την απαράδεκτη τροπολογία για τη χρήση καμερών στις αίθουσες και τον εξοβελισμό μαθημάτων και γνωστικών αντικειμένων από τα αναλυτικά προγράμματα, τη σκυτάλη παίρνει τώρα η ιδιωτική εκπαίδευση. Το υπουργείο ανακοίνωσε πως κατέθεσε στη Βουλή νομοσχέδιο που αφορά την ιδιωτική εκπαίδευση και το οποίο θα ψηφίσει το αμέσως επόμενο διάστημα. Θα θέλαμε να μας εκθέσετε τους βασικούς άξονες του νέου νομοσχεδίου.

Γιώργος Χριστόπουλος: Σύμφωνα με το άρθρο 16 του Συντάγματος, η Πολιτεία δια του Υπουργείου Παιδείας οφείλει να εποπτεύει τα ιδιωτικά σχολεία διότι παρέχουν δημόσιο αγαθό. Η πρόβλεψη αυτή καταργείται με το παρόν νομοσχέδιο. Η εποπτεία των ιδιωτικών εκπαιδευτικών περνάει στο Υπουργείο Εργασίας και τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια μετατρέπονται σε ένα απέραντο “all-inclusive super market” καθώς θα μπορούν να ιδρύουν φροντιστήριο, κέντρο ξένων γλωσσών. Ωστόσο, θα πρέπει να υπογραμμιστεί πως η σημαντικότερη επίπτωση του νομοσχεδίου δεν αφορά στην ιδιωτική εκπαίδευση. Η επίσημη θεμελίωση ενός ανεξέλεγκτου σχολείου της αγοράς πρώτα και κύρια πλήττει το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα, καθώς ανοίγει την κερκόπορτα για την επιβολή ανάλογων ρυθμίσεων για το δημόσιο σχολείο.

Ερώτηση: Η πρόσφατη υγειονομική κρίση αποτέλεσε, κατά την άποψή μας, μια «χρυσή» ευκαιρία για την κυβέρνηση ώστε να επιβάλει ακραία αντεργατικά μέτρα, όπως η απελευθέρωση των απολύσεων, η εκ περιτροπής εργασία, νέες μειώσεις των μισθών κλπ, που περιελάμβανε στην προεκλογική ατζέντα της. Πώς επηρεάζει το νομοσχέδιο τις εργασιακές σχέσεις των ιδιωτικών εκπαιδευτικών;

Γ.Χ.: Πλέον, οι εργασιακές σχέσεις των ιδιωτικών εκπαιδευτικών διέπονται πλήρως από το κοινό εργατικό δίκαιο. Τούτο σημαίνει ότι το Υπουργείο Παιδείας δεν έχει κανένα λόγο στην πρόσληψη, εξέλιξη και απόλυση ενός εκπαιδευτικού. Οι απολύσεις είναι ελεύθερες. Επίσης, αποσύρεται κάθε εποπτεία από τις απογευματινές δραστηριότητες, γεγονός που με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσει στο να εργάζονται σ’ αυτές εκπαιδευτικοί του πρωινού προγράμματος «εθελοντικά», με την απειλή της απόλυσης. Η μαύρη εργασία και η φοροδιαφυγή των σχολαρχών -των μόνων χειροκροτητών του νομοσχεδίου που αποδοκιμάζεται από ολόκληρη την κοινωνία- θα γιγαντωθεί. Θέλω όμως να σταθώ σε μια χυδαία ρύθμιση που πάει πολύ πέρα και από την εργατική νομοθεσία. Θεσμοθετείται η «οικειοθελής» παραίτηση από μέρος του ωραρίου (άρα και του μισθού). Οικειοθελής, βέβαια, με την απειλή της ελεύθερης απόλυσης! Γνωρίζετε κάποιον εκπαιδευτικό, κάποιον εργαζόμενο που να θέλει να χάσει μέρος του ήδη πενιχρού μισθού του; Ή μήπως η κα. Κεραμέως θεωρεί ότι είμαστε χομπίστες εισοδηματίες, όπως οι «φίλοι» της, που διδάσκουμε εθελοντικά στον ελεύθερο χρόνο μας;

Ερώτηση: Να επιμείνουμε λίγο στις εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών και ιδιαίτερα στο ζήτημα της απελευθέρωσης των απολύσεων. Η κυρίαρχη πολιτική τα τελευταία χρόνια παραχωρεί έδαφος στους ιδιοκτήτες να απολύουν με σχετική ευκολία εκπαιδευτικούς από τα ιδιωτικά σχολεία. Η Κεραμέως σε πρόσφατη δήλωσή της ανέφερε πως οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί προστατεύονται πλέον από την εργατική νομοθεσία, ενώ παράλληλα θεωρεί πως στην ιδιωτική εκπαίδευση υπάρχει ένα καθεστώς «οιωνεί μονιμότητας» για τους εκπαιδευτικούς το οποίο βάζει εμπόδια στους σχολάρχες. Ποια είναι η τομή που συντελείται σήμερα στο ζήτημα των απολύσεων;

Γ.Χ.: Οι απολύσεις των αορίστου χρόνου εκπαιδευτικών μέχρι σήμερα ήταν αιτιολογημένες, όμως και πάλι ο σχολάρχης απέλυε όποιον ήθελε, απλώς η καταγγελία της σύμβασης εξεταζόταν από μια επιτροπή, όπου και πάλι η πλειονότητα των συναδέλφων απολυόταν. Άρα τα περί «μονιμότητας» είναι ένα ακόμη επικοινωνιακό τρικ της Υπουργού. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό όμως πως ο ιδιωτικός εκπαιδευτικός από την ημέρα της ψήφισης του νόμου θα απολύεται ελεύθερα χωρίς κανένα χρονικό όριο, ακόμη και την ημέρα της βαθμολόγησης ή των ενδοσχολικών εξετάσεων. Πλέον γεννάται μείζον ζήτημα με τη διαφάνεια στη βαθμολόγηση μαθητών, στη διενέργεια των ενδοσχολικών εξετάσεων, επομένως και στην έκδοση των τίτλων σπουδών.

Ερώτηση: Είναι κοινός τόπος πως τα ιδιωτικά σχολεία υλοποιούν το περίφημο «κρυφό ωρολόγιο πρόγραμμα» καθ’ υπαγόρευση των σχολαρχών, δηλαδή ένα παράλληλο ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων πέρα από το επίσημο που προβλέπεται από το υπουργείο Παιδείας, παρά τους σχετικούς ελέγχους που υποτίθεται πως πραγματοποιούσαν οι Διευθύνσεις Εκπαίδευσης. Λέτε πως με το νέο νομοσχέδιο παύει η εποπτεία και επομένως ο έλεγχος από τη μεριά της επίσημης Πολιτείας. Τι θα σημάνει αυτό για την ποιότητα παροχής της εκπαίδευσης;

Γ.Χ.: Είναι κρίσιμο το ερώτημά σας. Πλέον, μεταλλάσσεται πλήρως η φυσιογνωμία του ιδιωτικού σχολείου, όπως προβλεπόταν από το Σύνταγμα και τους νόμους. Μετατρέπεται απολύτως σε φροντιστήριο. Το σχέδιο του αγοραίου σχολείου με την εκπαίδευση εμπόρευμα και το γονέα πελάτη γίνεται πραγματικότητα. Κάθε νησίδα γενικής γνώσης, αγωγής, πολιτισμού θα αποσύρεται υπό την πίεση των «πελατών» που θα ζητούν περισσότερη τυποποίηση, περισσότερα μετρήσιμα αποτελέσματα. Αυτό δεν θα επηρεάσει απλώς την ποιότητα της εκπαίδευσης. Θα «παράξει» ακρωτηριασμένους παιδαγωγικά και κοινωνικά πολίτες.

Ερώτηση: Πάνω στο ζήτημα της ποιότητας της εκπαίδευσης, θεωρείτε πως το νομοσχέδιο θα εντείνει τις ανισοτιμίες και τις κοινωνικές αντιθέσεις ανάμεσα στους μαθητές των ιδιωτικών και των δημόσιων σχολείων;

Γ.Χ.: Όπως προανέφερα, οι ελεύθερες απολύσεις και το κλίμα τρομοκρατίας που θα κυριαρχήσει πλέον στα ιδιωτικά σχολεία θα θέσουν ευθέως ζήτημα με τη νομιμότητα των προαγωγικών και απολυτήριων τίτλων. Το ιδιωτικό σχολείο φοβούμαι ότι θα μεταβληθεί σε μια μηχανή παραγωγής πλαστών «είκοσι». Είναι σαφές ότι αυτό θα οξύνει την ανισονομία ανάμεσα στους μαθητές δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων, διότι ο βαθμός απολυτηρίου μετράει για διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ, ενώ πρόκειται οι βαθμοί Λυκείου να προσμετρώνται για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις, όπου ήδη οι θέσεις των εισακτέων μειώνονται.

Ερώτηση: Μας απασχολεί ιδιαίτερα η υπόθεση της μόρφωσης των παιδιών των λαϊκών οικογενειών, της πλατιάς πλειοψηφίας δηλαδή της νέας γενιάς και ως εκ τούτου θεωρούμε ότι ο αγώνας για την υπεράσπιση της Δημόσιας Δωρεάν Παιδείας πρέπει να είναι διαρκής. Αντιλαμβανόμαστε πως οι αλλαγές που συντελούνται στην ιδιωτική εκπαίδευση αποτελούν ένα είδος δοκιμαστηρίου για όσα μέλλονται να έρθουν και στη δημόσια εκπαίδευση. Πώς εκτιμάτε ότι θα επηρεαστεί το Δημόσιο Σχολείο από τις αλλαγές αυτές;

Γ.Χ.: Το νομοσχέδιο αυτό είναι τμήμα μιας ευρύτερης, ακραία νεοφιλελεύθερης, αντίληψης για την εκπαίδευση και για την κοινωνία. Από τη μια μεριά έχουμε ένα ελκυστικό εκπαιδευτικό super market που θα πουλάει «άριστους» τίτλους. Από την άλλη το διαρκώς συρρικνούμενο και υποχρηματοδοτημένο δημόσιο σχολείο. Στη συνέχεια θα έλθει η ελεύθερη γονεϊκή επιλογή και τα vouchers που θα αποτελειώσουν ό,τι έχει απομείνει. Στο τέλος, το κουφάρι του δημόσιου σχολείου θα παραδοθεί από το Υπουργείο Παιδείας στην τοπική αυτοδιοίκηση, σε ΜΚΟ, στην Εκκλησία και η δημόσια εκπαίδευση, όπως τη γνωρίζαμε, θα σβήσει. Είναι σαφές, δε, ότι οι επιπτώσεις θα είναι δραματικές και για τα εργασιακά των συναδέλφων μας στο δημόσιο σχολείο. Καλούμε κάθε εκπαιδευτικό, κάθε πολίτη να βάλει φραγμό στα δυστοπικό όραμα της κυβέρνησης Μητσοτάκη που επιδιώκει να μας γυρίσει δεκαετίες πίσω, όταν θέση στο Πανεπιστήμιο και στις καλές θέσεις της αγοράς εργασίας είχαν μόνο οι γόνοι της ελίτ.

Σας ευχαριστούμε πολύ για το χρόνο σας. Ο «Λαϊκός Δρόμος» με τη φωνή του ελπίζει πως θα συμβάλει με τις δυνάμεις του ώστε να αναδειχθούν τα καυτά προβλήματα με τα οποία βρίσκεται αντιμέτωπος ο κλάδος των ιδιωτικών εκπαιδευτικών, προβάλλοντας τα δίκαια αιτήματα που αφορούν τόσο στην υπεράσπιση των εργασιακών κατακτήσεων των εκπαιδευτικών όσο και στο μεγάλο κεφάλαιο των μορφωτικών δικαιωμάτων της νέας γενιάς και ιδιαίτερα των φτωχών και λαϊκών στρωμάτων. Σας ευχόμαστε ολόθερμα καλή δύναμη στους δύσκολους αγώνες που έχετε μπροστά σας. Είμαστε στο πλευρό σας.